Криминалистика

тысты емес болжауларды жасаумен қатар жол-көлік окиғасын- да қандай жағдайлар болғандығы туралы жалпы болжаулар құрып алып, содан кейін баска қылмыс болғандығы жөнінде ин ­ сценировка жасалғандығы туралы болжаулар құрады. Жол-көлік оқиғасын тергеуді дер кезінде жоспарлау кил- мыс түрінің объективті әрі нәтижелі тергелуіне белгілі бір дәре- жеде маңызды эсер етеді. Ол алғашкы алынған фактілік мәлі- меттерге сәйкес жүзеге асырылады. Жол-көлік окиғасының жоспарын қүру кезінде тергеуші ситуацияға байланысты және кұрылған болжаулар бойынша тергеу әрекетгерін жүргізудің тиімді кезектілігін, сондай-ақ қажет болған жағдайларда жол- көлік окиғасы болған орыннан кетіп қалған көлік күралдары мен жүргізушілерді іздеп табуға бағытталған жедел-іздестіру шараларын жүргізуді анықтауы қажет. Жоспарда бірінші орынға окиғаны көзімен көрушілерді аныктау мәселелері койылады, содан кейін куәлардан, жәбір- ленушілерден жол-көлік оқиғасының болуына кінәлі көлік кұралының жүргізушісінен жауап алу; сот-медициналық сарап- тама тағайындау; жол-көлік оқиғасына кінәлі жүргізушілер окиға болған кезде алкогольдік мае күйінде болған немесе бол- мағандығын тексеру мақсатында куәландыру әрекеттерін жүргізу мәселелері қарастырылады. Жол-көлік оқиғасын тер ­ геу жоспарында әсіресе автотехникалык-сараптама тағайындау мен жүргізу маңызды орын алады. Автотехникалык-сарапшы- ның корытындысы көп жағдайларда қылмыстык істің кейінгі тағдырын аныктайды. Жол-көлік окиғасының жоспарында, со- нымен катар белгіленген шараларды жүзеге асыру мерзімі мен олардың нақты орындаушылары қарастырылады. Сонымен, тергеушінің күрған жоспарында төменгідей мәсе- лелер қарастырылуы тиіс: — оқиғаны көзімен көруші-куәлардан, жәбірленушілерден, көлік күралын жүргізушіден жауап алу; — окиға болған орыннан кетіп қалған (жасырынудағы) жүргізушілерді іздестіру мен ұстауға байланысты жедел-іздес- тіру қызметкерлеріне тапсырмалар беру; окиғаны көзімен көрушілер мен жолаушыларды анықтау; — сот-медициналық сараптамасын тағайындау, жүргізушінің мае күйінде болғандығын (немесе болмағандығын) тексеру мақ- сатында куәландыру әрекетін жүргізу; — сезіктіден жауап алу. 479