Криминалистика

ленуші тұлғалардың (жаяу жүрген адамдардың немесе жолау- шылардың) бұзуы нәтижесінде болған; б) оқиғаның болуы өкілетті тұлғалардың көлік құралдарын жолға заңсыз түрде шығаруынан немесе көлік күралдарының күтпеген жерден тех- никалық ақаулықтарға ұшырауынан; 2) оқиғаға қатысушылармен жол-көлік оқиғасының нәти- жесін нақты сипттайтын жағдайлардың өзгертілуі. Мұндай ситуа- цияларда жоғарыда көрсетілген болжаулармен катар, осы не ­ месе баска да оқиғаларға қатысты түлғалардың кінәсін әшке- релеп көрсететіндей жекеленген іздердің көзін жою мақсатын- дажол қозғалысына, болмаса қозғалыс қауіпсіздігіне өзгерістер енгізілуі мүмкін деген болжаулар кұрылуы қажет. Сонымен қатар міндетті түрде бүл іздерді жою ниеті туралы болжаулар құрылуы тиіс; 3) жол-көлік оқиғасының барлық фактілік белгілері сақ- талған, бірақ көлік жүргізуші окиға болған орыннан қашып кет- кен ситуация. Мұндай ситуацияларда тергеуші алдымен болған окиғаға нақты қандай көлік кұралдарының қатыскандығын және оны кім жүргізгендігі жөнінде болжаулар кұруы керек. Соны ­ мен катар міндетгі түрде жоғарыда көрсетілген бірінші ситуа- циядағыдай болжаулар құрылуы қажет; 4) жол қозғалысы аймағынан қылмыстық фактілер көрініс табатын жағдайлар (мысалы, көшенің немесе жолдың бойынан, болмаса жиегінен, шетінен мәйіт табылған, бірақ жол-көлік окиғасы болғандығын нақтылайтын белгілердің болмауы). Мұндай ситуацияларда келесідей болжаулар кұрылуы тиіс: а) баска қылмыстың ізін жасыру үшін жол-көлік оқиғасы бол- ды деп инсценировка жасау; ә) накты окиға болған жерді жа ­ сыру, бұл ситуацияларда жалпы тергеу болжауларымен катар жол-көлік оқиғасының болған жері, оның сипаты мен нақты жағдайы, оны жасау орны мен жолдың бойы, жиегі, шеті және т.б. жерлерде мәйіттің пайда болу жағдайы туралы жеке болжау ­ лар жасалуы тиіс; 5) жол козғалыс ағымы шекарасынан тыс жерлерден (ор- маннан, парктен, сай-жыралардан) мәйіт табылған, біраконың денесі мен киімдеріндегі жарақат, зақымдардың көлік кұралда- рынан болғандығын сипаттайтын белгілер (дөңгелек протектр- лерінің іздері; фар шыныларының, болмаса автокөліктің тере- зесінің ұсак үгінділері; мәйітті сүйрету іздері) болған жағдай- л;р. Мүндай ситуацияларда тергеуші жол-көлік оқиғасына ка- 478