Криминалистика

анықтау қажеттілігі туындайды. Сондай-ак, идентификация- лауға қажетті материалдарды дайындау кезінде қойылатын та- лаптар диагностикада да қойылады. Мысалы, ату арақашыкты- ғының фактісі тек жәбірленушінің ату іздері бар киімдері мен сезіктіден алынған кару, оқ-дәрі жабдықтары сараптамаға жібе- рілгенде ғана аныкталуы мүмкін. Қарудың өздігінен атылып кету фактісін анықтау үшін тер- геуші осы фактіге қатысты қарудың өзін және факті жайын- дағы ақпараттарды сарапшыға жіберуі қажет. Сараптама шеңберінде жүргізілетін диагностикалық зерт- теулердің қолданылатын өзіндік әдістемелері бар. Сарапшы идентификациялык зерттеулеріндегідей белгілерді анықтай оты- рып, оларды бағалайды. Яғни корытындыларды қалыптастыру негізінде баға береді, оның дәлдігі жөніндегі корытындылар категориялық және ықтималды болып келуі мүмкін. Әдістеме болмаған жағдайларда: сараптамаға жіберілген зерттеу объекті- лерінің саны жеткіліксіз болған, сондай-ак объектілерді дұрыс емес бекіткен, алған жағдайларда және басқа да себептерге бай- ланысты сарапшытергеушінін койған барлық сұрақтарына жа- уап бермеуіне құқығы бар. Сараптамалық диагностика кезінде тек категориялык (дұрыс немесе теріс) қорытындылар ғана дәлелдемелік маңызға ие бола алады. Диагностика қорытындыларын бағалаудың ерекшелігі, ка ­ тегориялык корытындылар барлык уакытта жеке фактілік ма- нызға ие бола бермейтіндігінде және де диагностикалык ситуа- циялар мен идентификацияны шешетіндігінде. Мысалы, сарап ­ шы оқиға болған жерден алынған ок, гильза Макаров тапанша жүйесімен атылған деп қорытынды береді. Бүл корытынды сезіктінің тұрғын-жайына тінту жүргізу максатында колданы- лады. Дұрыс нәтижелер алынған жағдайларда, табылған тапан ­ ша ок, гильзаларымен бірге сараптамаға идентификациялауға жіберіледі. Диагностика тергеуші мен мамандардың кызметінде өзіндік ерекшеліктерге ие. Нақты айтқаңда дигностика тергеушінің бол- жау кұру мен оны тексеру кезінде пайда болады. Ал, мамандар тергеушімен жүргізілген тергеу әрекеті шеңберінде диагности ­ ка жүргізу арқылы тергеушіге болжаулар күруға көмегін тигі- зеді. Тергеуші мен маман диагностикасы көптеген жеке сұрак- тарды шешеді және жеке болжауларды құруға мүмкіндіктер 43