Криминалистика

тануға, оны өзінің арасындағы баска өзі тектес заттардан ажы- ратып тану немесе сәйкестендіру процесін жүзеге асыруға мүмкіндіктер береді. ^Ганылатын объектініңөзіңдік касиеті мен мақсат, міндетте- ріне байланысты материалдык дүние объектілерін тану проце- сіндегі теңестіру әр түрлі жолдармен жүзеге асырылуы мүмкін. Тендестіру актілері қарапайым, яғни күнделікті түрмыс-тірші- лікте, сондай-ақ ғылыми зерттеулер шеңберінде шешілетіндей күрделі болуы мүмкің. Мысалы: тендестірудіңтұрмыстықакті- лерінде кішкентай бала өзініңата-анасын, киімдерін, ойыншық- тарын таниды; суретші өзінің салған суретін оңай ажыратады; үста өзі жасаған детальдарды тез табады және т.б. Ал күрделі актілерде: химик-аналитик — химиялық заттарды, оның табиға- тын, сондай-ак геолог — минералдың, физик — физикалық процестердің табиғатын анықтайды. Адамның ойлау кызметі зандылықтарын зсрттейтін логика ғылымы, идентификация көмегімен тендестіру зандылығы және адамды тану кызметіндегі теңестірудің логикалық кағидалары негізінде калыптасқан. Тендестіру зандылығына сәйкес - адамнын ойлау процесін- дегі қандай да бір ойы өзіне-өзі сәйкес, тепе-тең болуы тиіс. Ддамның санасында көрініс тапқан объект бейнесі нақты бір жекеленген болуы кажет. Талқылау кезінде міндетті түрде нақ- ты бір объектіні ғана ойлау керек, оны басқа объектілермен ал- мастыруға болмайды. Әр түрлі объектілерді тендестіру мүмкін емес, логикаға жатпайды. Бір объектіні адамның кайта еске түсіру кезіндегі ойлау мазмұны алғашкы ойлаудың мазмұнына сәйкес (бір) болуы кажет. Бір объект жайлы талқылау кезінде пікірталастықтар пайда болған жағдайларда, әрбір адамның ойы әр түрлі болып олар өзара келісімге (бір шешімге) келе алмай- ды, бұл өз алдына тендестіру зандылығының бұзылуына әкеп соқтырады. рідентификацияның психофизиологиялык механизмі келе- сідей болып келеді: субъектінің санасында көрсетіліп отырған объектінің белгілері туралы көрініс, сол көріністі ойлау аркы- лы, ол ұсынылып отырған объектіні өзінің ойындағы объект белгілері бойынша салыстырады, содан кейін ғана ол объекті- лердіңсәйкестігі жайында немесе ерекшеліктері бойынша коры- тынды жасайды. Адамның барлықтанымдық (тұрмыстық, я ғылыми) кызметі аясындағы кез келген логикалык тендестіру механизмі біреу- 22