Муханова, Г.К. Ұйымдастырушылық мінез-құлық

2-тарау. Жеке тұлға жэне ұйым □ 35 ол тәрбиені балаларды басқарумен алмастырды. Бул басқарудың мақсаты - баланьгң жабайы пысықтығын жабу, яғни «баланы мына жақтан келесі жаққа лақтыратын» , ал баланы басқару дәл қазіргі тәртібін анықтайды, сыртқы тәртіпке жауап береді. Гербарттың ойынша, басқарудың айлаларьт балаларды бақылау, талап қою. Авториталық тәрбиеге қарсы наразылық ретінде еркін басқару теориясы туындайды, негізін қалаған Ж.Ж. Руссо. Ол және оның шәкірттері баланы ересек адам ретінде қабылдауға, үялшакгыққа емес, баланы тәрбие арқылы ынталандыру, шынайы баланың да- муын көрсетуге шақырады. Заманауи педагогикада тәрбие беру үдерісін түсінуге тікелей қатынас жасамай, педагогтың әлеуеттік қатынасы арқылы және қатынасын дамушы тәрбие арқылы да- мытуды ұсынады. Адамдық шынайылық ол еңбекпен табылатын және шығармашылық күш, көптеген ғасырлық адамның қоғамдық тәжірибесін талап ететін айта алмайтын қүбылыс болып табыла- ды. Бүл тәжірибеде келесідегідей құрылымдық компоненттерді көрсетуге болады, барлық адаммен жинакталған табиғат және қоғам туралы білімінің бірігуі, практикалық күші жэне жеке түлғалық адамның дамуы қызметке қатысу дерегіне байланысты ғана емес, ең бастысы, осы қызметте көрсеткен белсенділігіне бай ­ ланысты, сонымен қатар оныңерекшелігі мен бағытгылығына, осы қызметке қатынасының бірігуін айтуға болады. Түлғаны дамытуға сонымен қатар, тұлғаның үйымшылдық қызметте көрсеткен бел- сенділігіне бағыттылығы мен ерекшелігі болып табылады. 2.2 Тұлға және қызмет Жеке өзгешеліктерді өзара байланысты шартты түрде үш топқа белуге болады : - демографиялық сипаттамалар (айталық, жас және жыныстық белгісі); - құзіреттілік (мысалы, икемділік және зейін-ынтасы); - психологиялық ерекшеліктер (үстанымдар жүйесі, жұмысқа қатынас, мінез). Әрбір ерекшелік қүндылықтармен өзгешелік еңбектің өн- діргішіне деген эсер етуі арқылы адамның зейіндеріне мақсатқа