Аманова Г.Д. Басқару есебі

Материалдарды сатып алудың нақты өзіндік құны сатып алу құны мен оларды жеткізу шығыстарының қосындысынан тұрады. Есепке алу бағасымен материалдарды ң есебін жүргізгенде есепке алу бағасы бойынша қорлардың құны мен қорларды сатып алудың нақты өзіндік қүны арасындағы айырмашылық осы шотта есептеу жолымен аныкталады. Еңбекке жүмсалатын шығындар өндіріс шығынының бір бөлігі ретінде өнімнің өзіндік құнын қалыптастыруға ықпал етіп, нәтижесінде кәсіпорынның пайдага қол жеткізуіне эсер етеді. Жұмысшы күшіне кететін шығындар мына бағыттар бойыніпа жүргізілуі мүмкін: - жекелеген опсрациялар қүнына жәнс үстеме шығыстарға кіргізілуі тиіс жұмысшы күшіне жүмсалатын шығындар есебі; - жұмысшыларға, салық органдарына тиесілі сомаларды тіркеумен байланысты және зейнстақы қорына төлеуге жататын, жасалған жүмыстар үшін жалақы есебі; Жұмысшы күшіне арналған шығындарды есептеу мақсаты - барлық жүмысшылардың әрбір қызмет түріне, тапсырыстың жеке карточкасында, табсльде жүмсаған уақытын белгілеу және тиісті сағаттык мөлшерлемені қолдану. 1) Тура және қосалқы еңбек Тура жалақы өнім шығарумен оңай байланыстыруға болатын өндірістік еңбек шығындарына жатады. Өндірістік тура еңбекке өндірістік желідегі, накты тапсырысты орындаумен байланысты жинақтау конвейеріндегі жұмысшылардың еңбегін жатқызуға болады. Дайын өнімге тікелей жаткызуға болмайтын еңбск бойынша шығындарды қосалқы немесе жанама еңбск деп атайды. Оларды өндірістік үстеме шығыстарға жатқызады, сосын тиісті мөлшерлеме бойынша өнімге бөледі. Басқа жағдайларда жанама жалақы есепті ксзеңнің шығыстары рстінде есептеліп, пайдалар мен залалардың шотына, пайда болу шамасына қарай шығынға шығарылады. Жанама сңбекке цех бастыктарының, бригаданың, инженерлік қызметкерлердің, күзетшілердің және цех тазалаушылардың жалақысы кіреді. 2) Қаңтарылып бос тұру, артық жұмсалған уакыт және сыйақылардың сссбі Жұмыс жүргізілмей түрған жүмыс уақыты немесе каңтарылып бос түру уақыты - бүл өнімсіз, төленуге жататын уақыт. 60