Дене шынықтыру және спорт теориясы мен әдістемесі: оқу құралы / Т. Ботагариев.

2-МОДУЛЬ. Дене тэрбиеынщ кагидалары, цуралдары жэне уйрету тэсшдер'! Куш mycipy дегегкчнз - дене тэр- биеа жаттыгуларымен адам орга- низмшде эртурл! келемде эсер ету. Куш тус i руд in шамасы оньщ каркын- дылыгы мен келемше байланысты. Куш mycipy келели - орындалган дене куаты жумысынын саны. Куш mycipy каркыны - белгий 6ip уакытта дене тэрбиесл жаттыгуларын тездете орындау. Куш тушрудщ iuiKi жэне сырткы каркындык керсет- Kinrrepi болады. Сыртцы керсеткии - козгалыс жылдамдыгы, спорт ойындарындагы ойын каркыны, т.б. Каркындыктын iuiKi кврсетюштерше журектщ согу жиипп, белгЫ 6ip уакытта куш жумсау елшем1, т.б. жатады. Адам организмше эсер ету колемi жагынан куш Tycipy Kimi (журектщ минутына 130 рет согуы), орта (журектщ минутына 131-135 рет согуы), улкен (журектщ минутына 156-175 рет согуы), катты (журектщ минутына 176- 190 рет согуы) болып белшедт Булшык еттщ жумысына байланысты куш Tycipy стандартты жэне ауыспалы болып келсдт Стандартты куш mycipy - булшык еттщ белгы1 6ip уакытта жаттыгуды орындаудагы туракты каркынды жумысы, Ауыспалы куш mycipy — булшык еттщ жаттыгуды орындаудагы каркыны- ньщ O3repyi (ол жогары немесе темен болып e3repyi мумкш). Куш Tycipy эркашан тыныгумен кезектесш оты- руы керек. Тыныгу аралыктарынын уш rypi бар. Олар: карапайым, катан жэне тотенше. Карапайым немесе толык тыныгу деп келеш кайталап куш Tycipy алдында орга- низмнщ жумыс кабгтетшщ толык бастапкы калпына келуш айтамыз. Катан тыныгу дегешм1з - келеш кайталанатын куш Tycipy жаттык- тырушыныц организмшщ жумыс кабшстшщ толык бастапкы калпына келмеген кезде кайталануы. Тотенше тыныгу аралыгы дегешмгз - келесз куш Tycipy организмшщ жумыс кабметщщ котершген кезше, жат- тыгушыныц озшдж дайындык ние- тшщ толык кершген кезше тап келут Мазмуны жагынан тыныгу басен жэне белсенд1 болып екйе белшедт Белсенд1 тыныгу - спортшыньщ алдьщгы жаттыгуга Караганда аз турше Keniyi (мысалы, жупруден соц акырын журу). Практикалык эдктер Дене тэрбиес1 эдicaepi арнайы жэне жалпы эдктерше белшедт Арнайы эд|стер1мен практикалык эдлстер болып табылады, ал жалпы эдктерге сезд1 колдану жэне кернекшкп колдану эдктер! жатады. Практикалык эдктерге келесь лер жатады: 1. Катан уакыт тэрдб1мсн жаттыгу эдктерт 2. Ойын эдшт 3. Жарыс эдкт 96

RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==