Дене шынықтыру және спорт теориясы мен әдістемесі: оқу құралы / Т. Ботагариев.

2-МОДУЛЬ. Дене тэрбиесшщ катидалары, куралдары жэне уйрету тэстдер! тердщ тшмд1 орындалуы керсет- юштерге пкелей байланысты екен- дпш байкауга болады. Мысалы, Tipen сеюруде колмен итеру негчзп элемент екенд^п жэне нэтиженщ осы козгалыска пкелей байланысты екенш ацгару киын емес. Козгалыс кимылына уйреткен кезде техниканыц непз! мен деталь- дарын жеке бол in карау, козгалыс мшдеттершщ мазмунына байланысты. Егер осы козгалысты игеру ушш адам бойындагы касиеттершщ ец жогаргы мумкшпплжтерш керсету кажет болатын болса /шапшац жу- ripin ету, бшкке cexipy, т.б./ непзп эрекет1 кинематикалык сипатта- ма тургысынан болады, ал болшеп ретшде динамикалык сипаттамада болуга ти1ст1. Егер козгалыс мшдеттер1 орындалатын козгалыстын белгггп 6ip эталонга /гимнастика, суга сегару, т.б./ сэйкес келуш талап етсе, онда кимылдьщ Heri3i есебшде динамикалык, ал белшеп ретшде кинематикалык сипаттама болады. Дене жаттыгулардын фазалары Танымдылык жэне дидактикалык максаттар кезделген жагдайда дене жаттыгуларын уш фазага белш карау орынды. Дайындъщ фазасы кимылдын басты мшдегш орындау уинн ец колайлы жагдайларды жасауга ар- налган. Мысалы, жуripin кезпп каргуда - аякты бугу жэне сершлудш алдындагы колдыц сермелу, де осы фазага жатады. Heeiici фаза кимылдьщ басты мшдеттерш шешуге кемекпп болатын козгалыстардан турады. Мысалы, 6ip орында турып, кос аяктап сеюрген кезде - аякпен итершгеннен кейш - ушу непзп фазасына жатады. Дорытынды фазасы, бейнелеп айтканда, жумыс жагдайынан шы- гуга мумюндш oeperiii кимылмен аякталады. Мысалы, секлруде бул фаза жерге аяктьщ туюшде, ал жупруде бул фаза - инерция бойынша мэреден кейш де жупрш ету. Непзп фаза техниканыц непзш курайтын козгалыстардыц кемепмен, ал калган ei<i фаза - техниканыц бе- лнктерш курайтын козгалыстыц кемепмен жузеге асырылады. Техника тшмдиппвщ педагогикалык олшемдер! Техника тшмды^гшщ педагогика- лъщ етиемдер! деп мyFaлiм козгалыс кимылдарын объективп ка- жеттыштермен орындаудыц ез эдштерше сэйкесплшш аныктау непзшдеп бeлriлepi деп тусшемтз. Педагогикалык практикада oipneiue елшемдер бар. ©лшемдердщ тшм- дипп - козгалыс кимылдарыныц сипатына, окыту сатысына жэне оку- шылардыц дене дайындыгы децге- шне сэйкес келуше де байланысты. 89

RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==