I МОДУЛЬ. Дене мэденией йямМц турлерГ.. айтылып, ете жогары сый-сияпатка белендт Казак хандыгыньщ дене тэрбиесз жаттытулары жуйес1 тек кана жа- рыс сипатында тана емес, кун дел ini пршш1’ктершдс де жепл.йртйп оты- рылды. Кунделжп атка отыру ба- рысында орындалатын эртурл, ат ycTi жаттытулары, кунделпсп орындалатын бие байлау, буталык тас- тап кулын устау, жупрш малдарды жаю, мал кайыру, мал устау, ацта шыту, тауда, жазыкта жупру, кеш- ке ойналатын эртурл) казактын ойындары (ак суйек, аркан тарту, алтыбакан тебу, т.б. ойындар дене куаты касиеперш жетьздйрдт Сол кездеп дене тарбиеб жуйесшщ оз заманына сай болганыньщ дэлел) казак халкыиын улан-байтак жерл, сактап калганы, ездершдей саны бар, туракты эскф1 бар тем1рдей roprioi бар, 6ip орталыкка батынтан жонтар эскер! н, жонтар ел in женуй XIII-XIV гг. Ресей патшалытына косылтан кезендерде казак жершдеп дене мэдениеы орыс мэдениелз аркы- лы турленш, курделене тустй Ресей мемлекетппц дене мэдениетшщ непзш калаган П. Ф. Лесгафт Еу- ропаньщ он алты елш аралап, ду- ние жуз, дене тэрбиес1 мен спорт жуйелерш орыс жерше экелсе, енд1 ол классикалык спорт турлерц дене гэрбиес! жуйелер1 орыстар аркылы казак жерше тарады. XX г. Кенес дэу!ршщ де езше тэн ерекше социалиста дене мэдениеп жуйес1 болды. Онын 6ip ерекшелпд дене торбиеci жэне спорт турлер1мен айналысу тегш, коммернияланбаган болды. Барлык спорттык курылыстар, курал-жабдыктар мемлекет карауын- да, иелнтнде жумыс 1стед1. Казакстан Республикасы егемен- дшш алып жеке, дербес мемлекет болгалы жиырма жылда ез Конститу- циясы, ата заны шыгарылып, езше тэн дене мэдениеп жуйес1 дамыды. Казакстан Республикасынын дене мэдениеп жуйесшщ nerhaepi Элеуметпк-экономикалык непзде- pi. Дене тэрбиес! жуйес1 когамдаты экономика, саясат, гылым жэне мэ- дениет саласындагы жуйелермен тыгыз байланыста. Котамдык каты- настардын кертасшщ 6ip сфера- сы есебшде, ол сол жуйедеп журш жаткан езгер1стер эсер1мен дамып отырады. Дене тэрбиесз жуйесшщ котамдык он.'щйске гаретшдш осы байланыстардьщ накты непзшщ 6ipi болгандыгынан. Алайда котамдык ещцршке ол косымша жолдар аркылы эсер етедй Бул жуйе тпселей котамдык ешм жасауга араласпай- ды. BipaK ол осы сферага ещцрКДк катынастардын субъекпсл - адам аркылы аралык эсер етедй 0зшш эртур:й формалары аркылы дене тэрбиесшщ жуйес! адамныц элеуметпк кызметшщ барлык непз- ri Typ.iepiHC катысты. Бул адамнын 45
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==