I МОДУЛЬ. Дене мэдениет1 iniwiHiH Typnepi... Найза, тас, таякша лактыру жэне т.б. ецбек куралдарын пайдалану аркылы козгалыс дагдыларын игередй Ац мундай козкал ыска дагдылануы ке- ле-келе кэДби кызмепне айнала бас- тады. Алайда OHflipic пен кунделшп принта адамдардыц шыныгуын кажет eTyi дене тэрбиесшщ одан ары дамуына ыкпалын типзедь Адам 6ip нэрсеш унехп жаттыгып уйренуге саналы турде баруы кажет болады, сонымен 6ipre енбек процесшде колданылатын куралдарын тшмд1 игеру ушш алдын ала кажетп дене дайындыгыныц мацызын TyciHyi керек болады. Осы жайды тусiне келе адам ецбек пронесшей тыс кез- дерде де пршйпкке кажетп кимыл- козталыстарды кайталап отыртан. Осы кезден бастап ол кимыл козга- лыстар дене жаттыгуларына айна- лып, арнайы шутылдануды бастатан. Ецбек еткендеп козталыстардыц дене жаттыгуларына айналуы, оньщ адамга эсер ету аукымен елшеу- ci3 кецейтп, сонымен катар денеш жан-жакты жеп.адру мумкшшйпгш тугыздырады. Сойтш, ецбек кура- лын дайындау жэне оны колдану- дагы жинакталган тэжприбс дене жаттыгуларыныц пайда болуыныц объективп себептерше айналады. Адам бойындагы ецбек проце- сшщ непзшде калыптаскан козга- лыс дагдылары келе-келе дене тэр- биеДмен максатты турде шугыл- дануга жепбздь Бул эуелй кезде дагдыны уйренш слштеу жузеге асы- рылады. Балалар ата-аналары ац, балык аулау кезшдеп орындалган ецбек козгалыстарына бешмделш уйрене бастады. Дегенмен ел1ктеу - тэрбие деп сипатталганымен, адамдар арасындаты npoueci емес едь Оныц ce6e6i тэрбие тек кана адамдар саналы турде отбасыныц, когамнын кажеттьшпне сай мшез-кулыкты калыптастыруга, ойластырылтан ic-кимылта 6ipiH-6ipi тарту кезшде пайда болды. Дене тэрбиесшщ максаттары мен мшдеттершщ езгеруц дене тэр- биеДнщ ен басты куралдарыныц 6ipi дене жаттыгуларыныц езгеуше де эсерш типздь Мысалы, кейб1р жаттыгулардыц орындалу Typnepi езгерш жатса, енд1 6ipeyi жойылып, орнына жацасы пайда болып жа- тады. Бул esrepicrep ек1 себептен: б1рщппден, когамныц материалдык ем1ршщ дамуы кезецдершде адамнан козгалыс дагдыларыныц талап erinyi. Екшппден, дене тэрбиеД женшдегт гылымныц дамуы, адам козгалыс кызметшдеп зацдылыктарды тере- щрек тануы, бурын адам ем1рщде кездеспеген дене жаттыгуларын жа- сау, адамга жагымды эсер ететш тшмд| куралдарды |'здеспру. Дене тэрбиесшщ дамуы жаттыгулардыц турлерш кебейтп. Дене тэрбие& жуйесшщ nez'mi myciHiKmepi «Дене тэрбиеД», «спорт», «дене шыныктыру», т.б. тус in истер дщ 38
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==