Кимыл жиипп. Циюцц сипаттагы жапыгуларда кимыл жигйп, жыл- дамдыгы пайда болады (мысалы, 10 секундта орында турып жупрудеп ете коп кадам саны). Кимыл жылдамдыгын тэрбиелеу унпн ете жогары шапшандыкта орындауга бо- латын жаттытулар пайдаланылады (мысалы, 10 секунд бойы жупру). Бул жагдайда шапшацдыгыцды дамыту уппн аз кашыктыкта катты (шапшандык кашыктыктьщ аягына дейш бэсецдемеу керек) жупру кажет. Жылдамдык жапыгулары аздаган мелшерде сабактьщ непзп бел1мш- де, орталык жуйке жуйес1 калып- ты жагдайда тускен кезде бершедг Кимыл жшлгш дамыту унпн кайталау, езгермел1 орындау, ойын, жарыс эдютер! колданылады. Жарыс эдкйндеп жогаргы сез1м, коздыру купи жылдамдык мумюншипктершщ пайда болуына жаксы жагдай туды- рады. Жогары шекте жылдамдык жапыгуларыныц кеп рет кайталау «шапшацдык кедерпсш» тудырады, ол окушылардыц жылдамдык мум- юншйпктершщ есуше бегеу болады. Бул кедерпш болдырмау унпн (мысалы, таудан ещске жупру, 6ip нэрсеге пркеле жупру, жены сна- рядты лактыру, т.б.) жылдамдык ка- лыптастыратын жапыгулар колданылады. Жылдамдык мумюншгпкте- piHiH дамыту жагдайына колайлы жас кыз балаларда -11 -12 жас, жасестр1м ул балаларда - 12-13 жас. Бастауыш мектеп жасындагы окушыларда непзшен карапайым жылдамдыгы жаксы дамиды. Сондыктан да оларга аз уакыпа тез жылжып, орын ауыс- тыратын жергипкп кимылдары бар oprypai жапыгулар бершеда. Мысалы, эстафеталар, козгалмалы ойын- дар, доп лактыру, оны кагып алу жапыгулары, т.б. Орта мектеп жа- сында жылдам куш жапыгуларын кеп жасатудын мацызы зор. Мэселен, ceKipy, кеп репе жогары сеюру, удемеии жапыгулар, кыска кашык- тыкка капы жупру (30-60) жапыгулары, т.с.с. Жогары сынып окушыларына мундай жапыгулар курделенедт Оз жылдамдыгын, куш жылдамдыгын жэне тез1мдшк жылдамдыгын дамыту жапыгуларыныц саны (100-200) кебейедт Спорпык жэне козгалмалы ойындар колданылады. Тоз1мдЫк жэне оны дамыту эдктер! Адамныц жумысты узак, каркы- нын азайтпай орындай алу кабшетш тез1мдьлпс дейм1з. Адамнын бершген каркынды эрекетке жэне болдыруга карсылык ете алу уакытын тоз1мдкпк елшем1 деп атаймыз. Тез1мдйпкп аныктаудьщ тузу жэне жанама деген ею эд1с1 бар. Тузу эдЮнде сы- налатын спортшыга 6ip тапсырма бершед! де (мысалы, велоэргометрде 127
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==