Тіршілік қауіпсіздік негіздері

ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІК НЕГІЗДЕРІ мен балық шаруашылығындағы су тоғандары қорларына бұл тіркеу жүргізілгені белгілі. Экологиялық жағдаймен коса алғанда, санитарлық- гигиеналық нормалау эсер ету дәрежесіне, тірі организмдерге тигізілетін эртүрлі факторлық эсер етулерге негізделеді. Токсикология ғылымы мен нормалау жұмыстарындағы басты ұғым - зиянды заттар ұгымы болып табылады. Арнайы әдебиеттерде зиянды заттар ұғымы шеңбері биологиялық жүйеге тигізілетін қандай да бір қауіп-қатер мен олардың зардаптары болып танылған. Осыған сәйкес, барлық ксенобиотиктер (тірі организмдерге жатпайтын, жасанды синтетикалык заттектер) осы зиянды заттар қатарынан орын алады. Қоршаған ортаны қорғаудағы азық-түлік сапасын бақылауға алудағы нормалауды қолдану эсер ету көздерінің алғышарттарына негізделіп жасақталады. Эсер ету көзі дегеніміз - тірі организмге ең төменгі мөлшерлемесі енген кезде де организмді өзгеріске ұшырататын, физиологиялық жай-күйінен ауытқуы мен жұмыс жасау қабілетіне эсер ететін немесе патологиялық (уақытша жұмысын тоқтатуға) жағдайға алып келетін ең төменгі мөлшерлеме. Осылайша, эсер етуші заттар (немесе жалпы эсер ету көзі) тірі организмді гомеостаз (организмдердің ішкі тұрақтылык механизмі) механизмі қалыпқа келтіре алмайтын күрделі өзгеріске ұшыратады. Нормалау - ғылым мен техниканың дамуына сэйкес қоршаған ортаны қорғаудағы мемлекеттік органдардың қүзіреттілігі шегінде әлемдік стандарттарға негізделген зиянды заттардан қорғауға арналған санитарлық -эпидемиологиялық бақылау жүмыстары. Шекті рауалды мөлшер (ІІІРМ) - зиянды заттардың мөлшеріне, көлеміне негізделіп жасақталған нормалар; зиянды заттар көлеміне арналған (ауа, су), массасына арналған (азық- түліктер мен топырак)немесе сыртқы жабындарға арналған (жүмысшылардың терісі) - бүл өз кезегінде практикалық түрғыда адам организміне жұмыс жасау кезіндегі бір сағаттық немес бір күндік әсері оның денсаулығына жэне ұрпағына зиян тигізбеуін қадағалау. Бүдан көріп отырғанымыздай, санитарлы-гигиеналық нормалау барлык ортаның, организге зиянды заттардың түсу ~ 53 ~