Тіршілік қауіпсіздік негіздері

ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІК НЕГІЗДЕРІ функциялану үрдісін сараптаудан тұрады жэне тиімділігін арттыруға қатысты нұсқамаларды жасақтаудан тұрады. Сондықтан да мұндай жүйенің сапалық көрсеткіштері тиімділік жэне оптимизация бағалау критериялары қоятын талаптарын канағаттандыруы қажет, сонымен қатар жоспарлау жэне жүйелі баскару шектеулеріне сай болуы қажет: әмбебап болуы шарт, адам - машина ортасының эртүрлі өмірлік сатысындағы параметрлік өзгерістерге сезімтал жэне көрнекі болуы қажет. Мысалға алатын болсақ нақты жүмыстарды орындау барысындағы оқыс оқиғалардың пайда болу мүмкіншілігі, эртүрлі апаттар мен төтенше жағдайлар салдарынан болатын шығынның орташа мөлшерін анықтау жэне болжау, олардың алдын-алуға жұмсалатын шығындар болуы мүмкін экономикалық шығынды көрнекі түрде көрсетуі мүмкін, яғни шығынның орнын толтыруға жұмсалатын каражат мөлшері. Қарастырылатын жүйенің тағы бір болжамдық көрсеткіштері күрделі жүйелердегі кездейсоқ үрдістердің теориясын анықтауға мүмкіншілік беретін жақсы жасақталған математикалық ақпараттың болуымен сипатталады. Бұл жағдай адам - машина жүйесіндегі жэне оның жекелеген компоненттеріндегі болуы мүмкін көрсеткіштер сапасын болжауға мүмкіншілік береді. Аналитикалық немесе имитациялық модельдеу көмегімен немесе зерттеудің басқа әдістері арқылы бүл жүйелерді жекелеген сапа көрсеткіштері ретінде қарастыруы мүмкін, мысалға жұмыс атқарушы қызметкерлердің ешкандай қателіксіз өз кызметтерін атқаруы немесе технологиялық қондырғылардың ақаусыз үздіксіз жүмыс жасауы, жэне олардың интегралды сипаттары. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету жүйесінің болуы мүмкін көрсеткіштер сапасы - өндірістік және технологиялық үрдістердің тиімділік және экономикалық тұрғыдан тиімді көрсеткіштері жэне үйлесім таба отырып жүзеге асуы мүмкін, сонымен қатар айтарлыктай эдістер арқылы қызметкерлерді жүмысқа қабылдау кезінде жеті бақылау, өндірістік және технологиялық қондырғыларды сапалы түрде қолдана білу жэне жобалау жұмыстырының қатесіз орындалуы. Қауіпсіздікті камтамасыз етудің базалык көрсеткіштері ретінде Qd(t) мүмкіншілігін қолдану ұсынылады, мүнда нақты технологиялық немесе өндірістік үрдісті қысқа уақыт аралығында жэне белгілі жағдайларда (нормативті - техникалық қүжаттарда ~ 27 ~