Криминалистика

16-сурет. Доға тәріздес өрнектер пы белгілері бойынша бүл өрнектерді - доға тәріздес, ілмек тәріздес және шсңберлі деп үш түрге бөлеміз. Өрнек түрін анықтау үшін, оның орталық бөлігі зерттеледі. Дога торіздес өрнек — суретін бейнелейтін папиллярлы сы- зыктар саусактың бір жак шетінен екінші жағына қарай бағыт- талып жүреді. Өрнектің бұл түрі өзінің құрылымы бойынша өте қарапайым болып келеді және де өте сирек (жалпы санына бай- ланысты 5%-дай ғана) кездеседі. Доғалар жай және күрделі бо ­ лып келуі мүмкін. Күрделі доға тәріздес өрнекте папилярлы өрнек ағымдары өрнектің орталығына карай келгенде көтеріліп барып шатырлы доға өрнегін калыптастыра отырып иіледі. Доға тәріздес өрнекте дельта болмайды. Доға тәріздес өрнектердің түрлері 16-суретте көрсетілген: а-карапайым доға; б-жалған ілмекті доға; в-орталык құрылымы анықталынбаған доға. Ілмек тәріздес өрнекте — орталық бөліктің суретін қалып- тастыратын папиллярлы сызыктар саусақтың бір жақ бүйір шетінен орталыққа карай бағытталып, ол жерге жеткен соң де- реу бұрылыс жасап қайтадан келген жағына қарай жүреді. Сы- зықтың үшы саусаққа карай бағытгалған сызыкгар ілмектің аяғы деп, ал дөңгеленген бөлігі ілмектің басы деп аталады. Ілмектің бас жақ жағында ілмекті жоғарғы және томен жағынан иіп және оларды айырып түратын сызықтар ағымы орналаскан. Ағым- ның айырылатын жері «дельта» - деп аталады. Ілмектің ашық бөлігі шынашакка қарай бағытталса улънар- лы, ал бас бармаққа қарай бағытталса радиалды деп аталады. Аталған өрнектер, дактилоскопиялык формула жүргізу кезінде және із қалдырған колдар мен саусақтарды ажыратып анықтау үшін пайдаланылады. Ілмек тәріздес орнектер өте кең тараған, 7-846 97