Криминалистика

кішірейтілген өзгешеліктермен жүзеге асырылады. Бұл тәсіл нашар көрінетін (немесе байқалатын) мәтінді, қүжаттағы қосып жазуды анықтауға, қандай да бір бояу жағылған көрінбейтін жазуды оқуға мүмкіндік береді. Қолданылатын жарықфильтрі объективтің әйнегіне тікелей кигізіледі немесе ұстағыш арқылы объективтің алдына орнаты- лады. Фильтр - түсірілетін объектінің сипатына және зерттеу мақсатына сәйкес іріктеліп алынады. Бұл жағдайда спектрді бейнелейтін түстердің диаграммасын қолдану пайдалы болып қалуы мүмкін. Диаграмма бөліміндегі карама-қарсы орналас- қан түстер қосымша болып табылады (оптикалык қосылыстар кезінде ақшыл түс береді). Егер түрлі-түсті бояғыш заттарын қолдана отырып орындал- ған жазудың көрінісін күшейту қажеттілігі туындаған жағдай- ларда фотосурет фильтрмен түсіріледі, оның түсі штрихтердің түсіне косымша болып табылады. Мысалы, ак кағаздың бетіндегі сары штрихтерді көк, көгілдір немесе күлгін түсті фильтрлер- мен түсіру кажет. Сұр немесе кара фонда орналаскан түсті деталь үлкейту мак- сатында сол түстегі фильтрмен немесе онымен диаграммада жақын орналаскан түстердің біреуімен фотосуретке түсіріледі, ал контрастіні кішірейту мақсатында фотосуретке түсіру косым ­ ша түс фильтрін қолдану аркылы жүзеге асырылады. Егер түсті детальды түсті фонда түсіру және контрастіні к үшейту кажет болса, онда деталь түсі не немесе фоннын түсіне косымша түс фильтрі қолданылады. Түсі бірдей екі детальды ажырату кажет болған жағдайда, салыстырылатын детальдердіңтүсіндей фильтрлер қолданыла- ды. Салыстырылатын детальдердің ренінде кішкене өзгешелік- тердің болуының өзі, олардың суретгегі бейнесі тығыздығы бо- йынша бірдей емес екенін көрсетеді. Түсірілім іріктеліп алынған фильтрден өткізілетін сәулелерге сезімтал фотоматериалдарда жүргізіледі. Контрастылы түсірілім. Контраст негізінде объектілердіңтүс айырмашылыктары бойынша, яғни көленкелі контрастыларды коса алғанда, бедердің беткі қабатындағы көлеңкелердің бедер детальдерінен екендігін көрсететін байланыстардың болуын анықтайтын түсірілімдер контрастылықдеп аталады. Мұндай түсірілім күжаттардағы көрінбейтін және нашар байқалатын (тазарту, өндеу, қырып өшіру және т.б. жолымен өзгертілген) мәтіндерді анықтауға мүмкіндіктср береді. 79