Криминалистика

миллиметрлік масштаб қойылып фотосуретке түсіріледі. Зат- тарды түсіру кезінде екі жарыктандыру көздерін қолдану қажет, тікелей - объсктінің жалпы контурын көрсетіп және кырынан бедерлі белгілері көрінетіндсй етіп түсіру керек. Затгай дәлел- демелердің жалпы түрін түсірумен катар олардын белгілері (шы- ғарылған фабрика маркасы, оның иесінің атауы, нөмірі, закым- данған жерлері және т.б.) ірі масштабта түсіріледі. Құжаттардың фототүсірілімі көбінде үлғайткыш сақина көмегімен және қосымша жарыктандыру көздерін пайдалану жолымен жүзеге асырылады. Егерде қүжатгарда — тазарту, қосып жазу, химиялық реактивтер қолдану арқылы өндеу іздері мен баска да жалған күжат жасау белгілері болған жағдайлар- да: микроскопты, ультракүлгін және инфрақызыл — сәуле- лерінде түсіру, сондай-ақтүсті жарыкфильтрді және т.б. колда- ну аркылы арнайы түсірілім әдістері колданылады. Фототүсірілім адамдар мен заттарды тануға ұсыну кезінде колданылады. Алдымен тануға ұсынылатын адамдар мен зат- тардың жалпы тобы, ал одан кейін танылған адам (карсы алды- нан, бетпе-бет, он жак кырынан) немесе зат (ірі масштабта сыз- ғышпен) жеке-жеке түсіріледі. Тануға көрсетілетін тұлғалардың немесе заттардың фото- түсірілімі, топ мүшелерінің сырткы түрлерінде ерекше өзге- шеліктерді болдырмау туралы заң нұскаулары талаптары- нын орындалуын тексерудің бірден-бір тиімді тәсілі болып та- былады. Егер тірі адамды, яғни адамның өзін тануға көрсетуге мүмкіндік болмаған жағдайларда, тану фотосурет арқылы жүргізіледі. Танылатын тұлғаның фотосуреті оған ұқсас баска тұлғалардың фотосуретімен бірге ұсынылады. Тануға көрсеті- летін фотсуреттер саны үштен кем болмауы кажет. Тануға ұсы- нылатын адамның басы әр түрлі жағдайларда (карсы алдынан, бетпе-бет, оң жак кырынан) бірнеше реттүсіріледі. Сондай-ак көрсетілетін фотосуреттер де осындай жағдайларда орындалуы тиіс. Әрбір тұлғаның фотосуреті белек кағаз бетгеріне жапсы- рылады, ал алынған кесте реттік нөмірлермен белгіленеді. Егер қандай да затты тануға көрсету кажеттілігі туындаса, сол зат баска да көрсетілетін біртектес заттармен катар орна- ластырылып түсірілуі (саны үшеуден кем болмауы) тиіс. Түсірудің алдында әр заттың касына нөмірмен белгіленген қағаз немесе картон қойылады. Тінту нәтижесінін бейнесін нақты сақтап қалу және сипат- тау үшін тінту жүргізу барысында фототүсірілімдер жасалады. 74