Криминалистика

Мұндай ұсыныс талаптарын сақгау, сырткы микробөлшектердің сақталып қалуының қажетті кепілі болады. Оқиға болған жерді қараумен қатар хаттамада міндетті түрде сот-жедел фотографиясыныңтәртіп ережелері бойынша фото- суреттер жасалуы тиіс. Оқиға болған жерді тез арада қарау келтірілген зардаптар- дың көзін дереу жоюға жағдайлар туғызады (көлік күралдары- нан жаракаталған жәбірленушілерді, мәйітті шығаруға; жолды автокөліктің бөлшектерінен, жүктерден және т.б. тазалауға). Жауап алу. Жауап алынушы тұлғаның нақты жол-көлік оқиғасына каншалықты қатыстылығы мен болған оқиғаның жағдайын қабылдауына байланысты оларды келесідей топқа бөліп қарастыруға болады: а) апатка түскен көлік күралының ішінде болған жүргізу- шілер, жолаушылар; ә) көлік күралдарының техникалык жағдайы мен көлік күралдарын пайдалануға шығарған жауапты түлғалар (гараж- дың менгерушісі, механик, диспетчер және т.б.) немесеТЖКО- да жөндеу жұмыстарын жүзеге асыратын тұлғалар; б) оқиға болған жердің маңында кездейсоқ кетіп бара жат- қан немесе жүрген түлғалар, оны тікелей бақылаған сол жердің тұрғындары, жол, күзет полиция қызметкерлері; в) оқиғаны тікелей көрмеген, бірақ ол жайындағы мәлімет- терді баска кайнар көздер арқылы алған тұлғалар (медицина, көлік мекемелерінің кызметкерлері және т.б. ). Жауап алу әрекетін шартгы түрде мынандай екі кезеңге бөліп жүргізуге болады: 1) кейінге қалдырмай, яғни жүргізуші, жола- ушы, жәбірленуші, оқиғаны көзімен көруші түлғалардан дереу жауап алу; 2) кейінгі тергеу барысыңда куәлардан, сезіктілерден, айыпкерлерден жауап алу. Жауап алу барысында жүргізуші тұлғаларға шамамен койы- латын сұрақтар: қозғалыс жылдамдығы қандай болды; көлік қүралы қалай козғалды (тіке, ауытқып); окиға болғанға дейін көлік кұралы жарамды болды ма; көлік кұралында жүргізушінің өзінен басқа адамдар мен жүк немесе баска да заттар болды ма, жүргізуші жолдан өтіп бара жатқан адамды, болмаса кедергіні, бөгетгі аңғарды ма; оларды басып, кағып кетпес үшін алдын ала қандай да бір шаралар қолданды ма; жолдың жүретін бөлігінің көріну мүмкіндігі мен ауа райы жағдайы кандай болды; жол- к^лік окиғасы процесі қалай өтгі, жол жағдайын ол калай кабыл- 484