Криминалистика

мен тергеу ситуациясының мағынасы кең - оған тергеу бари ­ ем мен нәтижесіне эсер ететін барлық жағдайлар кіреді. Осыған сәйкес тергеу ситуациясының компоненттері анық- талады. Олардың катарына төмендегілер жатады: • психологиялық сипаттағы компонентгер: тергеуші мен оған карсылас тұлғаның арасындағы даудың нәтижесі, іс бойынша тергеушінің, тұлғалардың психологиялык касиеттерінің көрінісі және т.б.; • акпараттық сипаттағы компоненттер: тергеушінің (қылмыс- тың жасалу жағдайы, іздестірудегі объектінің жасырылған орны және т.б. жөнінде) мәліметтендірілуі; тергеушіге қарсы үста- нымдағы және іске қатысты өзге де тұлгалардың (мысалы: та- былған және табылмаған дәлелдемелер жөнінде тергеушінің және куәлердің хабардар екендігі жөнінде, тергеліп отырған іске байланысты тергеушінің пікірі жөнінде жәнет.б.) мәліметтен- Дірілуі; • процессуальдық және тактикалык сипаттағы компонент ­ тер: іс бойынша өндірістің жағдайы, дәлелдемелер және олар- дыңқайнар көздері, бұлтартпау шараларын қолдану мүмкіндігі, қылмыстык іске қатысты тұлғаларды бір-бірінен бөліп, оқшау- лау (изоляциялау), накты бір тсргеу әрекеттерін жүргізу және т.б.; • материалды және ұйымдастырылған-техникалық сипаттағы компоненттер: кезекші бөлім мен жедел-тергеу тобының ара- сындағы катынастың болуы; ішкі істер органдарының тіркеу аппараттары арқылы акпарат жеткізуші кұралдардың болуы және т.б. Бұл пайымдау, бір Караганда өте дәлелді болып көрінеді. Шынында тергеушінің психологиялык жағдайы, оның білімділік дәрежесі, тәжірибесі және т.б. жағдайлар тергеу барысына әсерін тигізетіндіктен олар тергеу ситуациясына кіруі тиіс. Мысалы: егер тергеу ші шаршаған немесе тергеу барысында міндетті түрде анықтауға қажетті қойылатын сұрақтарды дұрыс қоюды білмеген жағдайда тергеу әрекетін тиісті деңгейінде жүргізе алмайды, бұл дегеніміз қажетті мәліметті ала алмау де ­ ген сөз, нәтижесінде тергеу ісі шиеленісіп тығырыққа тірелуі мүмкін. Тергеу ісін жүргізу барысы мсн онын нәтижесі көбіне тергеушінің техникалық жабдықтармен қамтамасыз етілуіне, жедел-іздестіру ақпараттарымен өзара байланысдеңгейіне және т.б. байланысты. Дегенмен де тергеушіні және оның жұмысы- 339