Криминалистика

нақты криминалдык қүбылыстарды ескерту, алдын алу шара- ларын анықтауға мүмкіндіктер береді. Нақты айтқанда, жеке- ленген кылмыс түрлері мен топтарының жалпы белгілері тер- геу әдістемесі негізделетін фундаментті қүрайды. Қылмыс белгілерінің жалпылығы олардың әр кайсысының жекелігін жоққа шығармайды. Сондықтан да тергеу әдісте- месінде әрбір накты іс-әрекетті тергеуге қатысты нұскаулар жоқ және болуы да мүмкін емес, әдістеме — жекеленген қылмыс түрлері мен топтарының жалпы белгілеріне сүйене отырып бар- лык қылмыстық әрекеттерге тән сипатгамаларды анықтайды және де оларға сәйкес ұсыныстар береді. Бірақ, тергеуші олар- ды нақты бір кылмыстық істегі ерекшеліктерді ескере отырып қолдануы тиіс. Әдістеме үсыныстарын накты бір кылмыстық істі тергеуге механикалык қолдану - тергеушінің кылмысгы ашу мен тергеу жұмыстарын жүргізуін қиындатады. Демек, крими- налистикалық техника мен криминалистикалық тактикадағы қылмыстык оқиғалардың жекеленген түрлері мен топтарының тергеуге катысты мәліметтері мен оларды мақсатгы пайдалануға бағытталған әдістеме жөніндегі ұсыныстарды жинақтайды. Осыған байланысты криминалистиканыңтөртінші белімі - адам өлтіру, зорлау, тонау, ұрлык жасау және т.б. әрекеттерді тергеу әдістемелерін мазмұндайтын біркатар тараулардан тұра- ды. Бір Караганда бұл бөлім, яғни кылмыстыңтүріне байланыс ­ ты тергеу - жинакталған әдістемені құрайтын тарау ре-тінде көрінуі мүмкін. Мұндай көзқарастар тергеу әдістемесінің ғылы- ми тұтастығын және ғылыми құндылығын толығымен бейне- леуді, сонымен катар кез келген кылмыстық іс бойынша алдын ала тергеуді ғылыми түрде ұйымдастыруға негізделген жалпы зандылықтарды көрсетпейді. Қылмыстардың жалпы белгілерінің болуына негізделе оты ­ рып, бүл бөлім қылмыстық істің кез келген түрі мен тобына қатысты сұрақтарды дұрыс шешуге байланысты манызды мәселелерді зерттейді. Олай болса, криминалистиканың «кри- миналистикалық әдістеме» деп аталатын бөлімі келесідей екі бөлімнен тұратынын көрсетеді: • криминалистикалык әдістеменің жалпы ережелері; • қылмыстардың жекеленген түрлері мен топтарын тергеу әдістемелері. Жалпы ережелер - бүл криминалистикалык әдістеменің (жүйесі, міндеттері, ғылымның баска түрлерімен байланысы жрне т.б.) теориясы. 328