Криминалистика

қылмыскерді ұстайды. Объектіні сырттай бақылау үшін көмек- ке аула тазалаушылар, күзетшілер, басқа да тиісті адамдар ша- қырылуы мүмкін. Ұсталған адам сол бойда ұсталған жерінде тінтіледі. Соны- мен бір мезгілде объект ішіне де тінту жүргізіледі. Мұның бәрі тиісті тәртіппен хатталады. Сезік келтірушіні ашык жерде үстауға тапсырма алған по ­ лиция қызметкері оның кимылын бақылауға кіріседі, тактика- лық қолайлы сәтті күтіп, оны қолға түсіреді. Егер қылмыскер- лер бірнеше адам болса полиция кызметкері телефон арқылы немесе басқа жолдармен көмек шакырады, көмек келгенше ба- қылауды тоқтагпайды. Егер мүндай көмек көрсетілмесе поли ­ ция қызметкері калай әрекет ету керектігін өзі шешіп, кылмыс- керді ұстауға кіріседі. Үсталғандар таяу мандаты полиция бөлімшелеріне жет- кізіледі, онда әр ұстау әрскетіне хаттама толтырылады. Онда қылмыскердің ұсталған уакыты, оны үстауға себеп болған жайг- тар, баска да тиісті деректер көрсетіледі. IX т а р а у СОТ САРАПТАМАСЫН ТАҒАЙЫНДАУ ЖӘНЕ ЖҮРПЗУ ТАКТИКАСЫ §1. Тергеу үстінде арнаулы білім қолданудың түсінігі және оның түрлері Құкық қорғау, оның ішінде тергеу органдарының қылмыс- ка қарсы жүргізілетін жұмыстарының пәрменділігі және нәтижелігі қылмысты ашуға, оны дәлелдеуге химияның, меди- цинаның, физиканың, ғылыми-техникалық баска да тылымдар саласының жетістіктерін кең түрде пайдаланумен тікелей бай- ланысты. Ерте заманнан бері заңгер криминалистер жасалған қылмысты дәлелдеуге объективті деректер табу жолында біраз ізденістер жүргізген. Тергеу әрекетгерінің көбін жүргізу арқы- лы алынған деректі дәлелдемелерде белгілі бір субъективті элементтердің болуы мүмкін. Мысалы жауап алу, тану үшін корсету, тэты баска да тергеу әрекеттерін жургізуде алынған дәлелдемелерде кейбір субъективгі гіікірлердің, тұжырымдар- ДЫН болуы мүмкін. Осы түрғыдан объективті қылмыстың мән- 312