Криминалистика

Тергеу әрекетінің, бұл әдісінде деоның нәтижесі хаттадады. Мұнда баска да тергеу әрекеттеріндегідей ортақ тәртіппен бірге аталған әрекетгің өзіндік ерекшелігі, яғни: а) тексерудің, немесе дәлелдеменін оқиға болған жерде пы- сықталуының қандай максатпен жүргізілгенін түсіңдіруге; ә) жәбірленушінің немесе айыпкердің оқиға болған жерге баруға өз еркімен келісім бергенін жазу; б) айғақты окиға болған жерде тексеру мен нақтылауға қаты- сушылардың жүрген жолының бастауы көрсетіліп, жауабы тексерілетін адамның түсініктемесі келтіріле отырып жазылған тергеу жолы; в) окиға болған жерді және ондағы затгарды танығаны бо- йынша барлык әрекеттерге берілген түсініктемелер мен баян- дауларды келтіре отырып, жол үстінде тоқтаған жерлер мен оның соңғы бітетін тұсын белгілеу; г) түсірілген фотосуреттер, видеожазбалар, жасалған жос- пар туралы жазбалар, т.б. ескерілуі тиіс. VIII т а р а у ҮСТАУ ТАКТИКАСЫ §1. Ұстау түсінігі және оның негіздері Ұстау дегеніміз — кылмысты жасауы мүмкін деген сезікті адамды, оның кінәсі анықталып, айып жариялағанша тұтқынға алуға байланысты кідіртпей жүргізілетін, занда көрсетілген тер ­ геу әрекеті. Қылмыс үстінде немесе кейін қылмысқа тікелей катысты қолға түскен, көзімен көргендер, оның ішінде жәбірленушілер, жанағы адамды кылмыскер ретінде көрсеткен, сезік келтірген адамныңденесінен не киімінен немесе оныңтұрған үйінен жа- салған қылмыстын іздері табылған жағдайда ол адам түтқынға алынады. Заң бойынша сгер кылмыс жасады деуге негіз болатындай басқа да деректер кездескен, ол адам қашуға әрекет еткен не ­ месе оның тұрақты мекені болмаған, сондай-ақ сезік келтіру- шініңаты-жөні анықталмаған жағдайда ғана ұсталуы тиіс. Сон- дай-акегер аныктау органдары жедел-іздестіру немесе қылмыс- тық іс жүргізу заңына сәйкес басқа да шараларды жүзеге асыр- ванда қылмыс жасаған адам аныкталса оның ұсталуы мүмкін. 304