Криминалистика

мұндай бөгет бөлшектері оқпен түйісу кезінде бұзылып ұшады, оны жұмсақ заттар, маталардың бетінен көре аламыз. • майлану қыртыстары (шөгінділер): окпанныңмайлауымен байланысты, онда тапаншадан майлар 150 см-ге дейін ұшады. Бірінші атыстан кейін майдың болмауы да мүмкін; • күйе қыртыстары кіретін саңылаудың жан-жағында орна- ласып, жақыннан ату нәтижесінде пайда болады. Мысалы: «Ма­ каров» тапаншаларының жүйесінде 40 см-ге дейін). Егерде бөгет 0,5-тен 5 см-ге дейін арақашыктыктағы бірнеше кабаттардан түр- са, ату кашықтығы 1000 м болса да күйенің екінші кабатта пай ­ да болуын коре аламыз. Бірінші қабатта күйе іздері болмайды; • бөгетте порох түйірлерінің қыртысгануы мен енуі. Бұл белгі жақыннан ату нәтижесінде пайда болады; • күйіп қалу — бұл жылулық жағынан жалынның бөгетке эсер етуі. Ол өте жакыннан және нысанаға тақап атудан пайда болады; • бөгеттің ішінара қирауы порохтық газдардың әсерінен бола ­ ды және нысанаға такап және өте жақыннан атудан байқалады; • қару-жарақ бөлшектерінің іздері . Адамға такап атудан оның денесінде, маталарда оқпан үңғысының іздері пайда болады - штанцмарка. Аткан кезде пайда болған закымданудың формасы, өлшемі және солардың кіру және шығу іздерінің және де каналдардың ерекшеліктері зерттеледі. Кіру саңылауы сырткы келбеті жағынан домалак, октың бой- лык кескініне дейін болады. Бірак көбінесе бұл зақым домалақ, ал жиектері оқтың қозғалу бағытына карай шеңберленіп келеді. Оқ бөгетпен соғылу нәтижесінде бөгеттің бөлшектерін ұшы- рып түсіреді, «минус материал» атты құбылыс пайда болады. Erep бөгет осад болса радиалды және концентрлік сызыктарды байқауға болады. Кіру саңылауының бірден-бір белгісі болып жан-жағында күңгірт түсті жиектің — түйісу белбеуі болып табылады. Шыгу саңылауы әдетте қисық пішінді болып кіру саңылауы- нан бірнеше есе үлкенірек болады. Оның шеттері оқгың ұшу бағытымен бағытталады. Саңылаудың жанында бөгет болуы мүмкін. Ату жарақатының (зақымының) каналы барлық жеріңде бірдиаметрлі немесе шығу саңылауына қарай бара-бара үлкеюі мүмкін. Бөгеггегі талшыкты материалдардыңталшықтары снарядтың козғалысына қарай бағытталады. 137