Криминалистика

өнімдері конструкциянын. накты өзгеруіне байланысты ерек- шеленеді. Кейбір түрлері 19-20-суреттерде көрсетілген. Атыс каруларынан снарядтар мен гильзаларда әр түрлі іздер калады. Оқтағы іздер қаруды оқтау мен ату нәтижесінде пайда болады. Оқтау кезінде пайда болған іздердің идентификация- лык маңызы болмағандықтан, олар жарамсыз болып табылады. Ату кезінде оқпанның ішіндегі оқтың ойық жиектерімен бай- ланыска түсуі аркылы оның сырткы қабатында шұңқыр-сызык іздер пайда болады. Осы іздерді поддана отырып идентифика ­ ция жүргізіледі. Тегіс оқпанды карулардын бытыраларында (картечьтерінде) көбіне елеусіз іздер калады, сондықтан да қару идентификация- лауға жатпайды. Қару жүйесінің барлык түрлерінен ату кезінде гильзаларда іздер калады. Ал автоматгы және жартылай авто- матгы карулардан ату кезінде гильзаларды лақтырудан іздер калады. Оқтау кезінде гильза түбінің жоғарғы жағында магазин аузы- нан шығудың сызыкты іздері және гильза корпусында патрон ­ ник жиегінің іздері калады. Ал ату кезінде соққыш пен патрон ­ ник қүрылысынан гильзаның капсюлі мен түбінде иіұнкырлан- ған іздер калады. Гильзаны лақтыру кезінде қарудың қайтар- ғыш (отражатель) пен лактырғыш бөліктерінен гильзанын кор ­ пусында, қалпағында, шеңберлі ойығында шүнкырланған және сызықты іздер калады. Осы гильзамен оқтағы іздер жекеленген және түрақгы болғандыктан, олар идентификация үшін маңызды. Криминалистикалык тәжірибеде зауытта өндірілгенмен со- нымен катар, қолөнерлік және колдан жасалған атыс карула- рының әр түрлілері кездеседі. Мысалы, сыртқы көрінісі жағы- нан атыс қаруына үксағанымен де, олар атыс каруына жатпай ­ ды. Сондай-ақ, керісінше, сырткы көрінісі басқа затгар мен бүйымдар сияқты болса да олар атыс каруы тобына жатады (ав- тоқалам, қолшатыр және т.б.). Осындай заттарды атыс каруына жаткызудың криминалис ­ тикалык белгілері (критерийлері) әскери-техникалық критерий- лерден ерекшеленеді. Жалпы белгісі - белгілі бір максатта қол- дануға арналуымен катар, атыс каруына жаткызу үшін арнайы белгілері де болуы керек. Олар: снарядтың лактырылуы үшін жарылғыш заттар газының энергиясын колдану; снарядтың қозғалысын бағыттайтын оқпанның болуы; оқ-дәрінің (заряд- тын) от алуы үшін арнайы күрылғының болуы; конструкция- f 132