Криминалистика

күралдарынан бөлініп қалған бояу бөліктерін, үгінділерін жи- нап алуға болады. Табылған заттардың топтык қасиеттерін аныктау негізінде олардың жалпы белгілерін зертгеу — табылған бөлшектерді қарау- дың негізгі мәселесі болып табылады. Мысалы: жол-көлік оқиғасы болған жердей табылған деталь қандай көлік деталіне жатады. Мұндай жағдайларды анықтау кезінде іздестіру жүмыс- тарын жеңілдету үшін қарастыратын топ құрамын мүмкінді- гінше азайтқан жөн. Қараудыңбұл кезеңінде мамандармен (то- вартанушылар, инженер-технолог, көлік инженерлері мен т.б.) кенесу қажет. Оқиға болған жерден табылған бүтіннің бөлшектері (онын, формасы, өлшемі, заттардың сырткы белгілері мен олардың жасалған материалдары т.б.) масштабты фототүсірілім тәртібі қолданыла отырып фотосуретке түсіріледі. Әсіресе заттардың ұсак бөлшектері (фардың сыныктары, автокөлік бояуының бөлшектері) өте көп мөлшерде табылған және оны оқиға бол- ған жерде сипатгап суреттеуге немесе бейнелеуге мүмкіндік бол- маған жағдайларда, оны міндетті түрде фотосуретке түсіру ке- рек. Табылған бөлшектердің шеткі жактары (жиектері) сынып калмас үшін оған ерекше көңіл боле отырып, аса сактықпен буып-түйіледі. Бұл кейіннен табылған бөлшектердің жиектері аркылы салыстырып сәйкестендіру үшін өте қажет. Сараптамаға әр түрлі жерлерден табылған заттардың бөл- шектері немесе заттар және олардан бөлініп калған бөлшектер жіберіледі. Трасологиямен төмендегідей сұрақтар шешіледі: • екі (немесе бірнеше) объект бір бүтін затты құрай ма; • ұсынылып отырған объект (деталь, бөлшек) накты бір ме- ханизмге (агрегатқа және т.б.) жата ма; • үсынылып отырған заттар белгілі бір жиынтықты (комп ­ лектно кұрай ма; • бул заттар бір жерде (бір қорапта) бірге сақталды ма, жоқ па; Бүтінді бөлшек бойынша анықтау кезінде жүргізілетін тра- сологиялық зерттеулер материалтанушылық: объект жасалған заттардың, лакпен боялған қабатгардың құрамын зерттеумен; объектінің физикалық касиетін: бейнелеу, электроөткізгіштік қасиеттерін, беріктілігін, құрылысын зерттеумен және т.б. зерттеулерімен толықтырылады. 125