Экология және қоршаған орта проблемалары: оқу құралы / А.Т. Қуатбаев.

жагдайла күнудын 1-2 особтарының іздері Линей жэне Көксу тау жоталарында байкалады. Қорык ормандарында багалы терілі аңдардан - бұлгын. сарыкүзен, сарғыш кузен, өзендерде - кәмшат, өткен гасырдың 50-ші жыддары корыкка экеліп жерсіндірілген американдык каракүзен тіршілік етеді. Андардың негізгі корегі болып табылатын кемірушілерден: түр саны көп токалтістер (кызыл, кызыл-сур жэне су токалтісі түрлері), орман тышкандары (кәдімгі жэне ортаазиялық түрлері) көп кездеседі. Қорык аумагындагы орманда көзге түсетін кемірушілер - үшар, тиін жэне борша тышкан. Соңғы екі турдің саны көп, мысалы, тиін таралымының тыгыздығы 1000 га-да 120 особка дейін жетеді. Бүл аңдар жыл бойы белсенді тіршілік етеді. Ауа-райы жылы кезде кысқа азык жинайды. Тек бір борша тышканның өзі 300 метр аумактан, эр жолы үртына 7-10 граммнан салып, 6-7 кг-ға дейін азық жинайды. Туяктылардан Қазакстандағы дене мөлшері ең ірісі - бүғы жэне ең кішкенесі - күдыр, сондай-ак марал, елік сандары корыкта онша көп емес. Мұньщ себебі, олар жыл сайын кыскы уакытта жэне корық аумағынан тыс, кары аз өңірлерге ауып кетеді. Мүндай миграция кезінде көп бөлігі браконьерлер колынан кырылып қалады. 6.8 Қаратау қорығы Қаратау мемлекеттік табиги қорыгы (Халыкаралык табигат корғау Одағының Іа категориялы катан табиги резерваты) Қазакстан Үкіметінің 2004 жылгы 1 наурыздағы №249 «Қаратау мемлекеттік табиги корығы» мемлекеттік мекемесін кұру туралы жарлыгы бойынша кұрылды. Қаратау мемлекеттік табиғи корығы - кейін кұрылған ең жас корық. Қорық Оңтүстік Қазакстан облысының территориясында, Тянь-Шань тауының солтүстік- батыс сілемдеріндеті Қаратау таулы жотасының орталык бөлігінде орналаскан. Қорык Мойынкум, Қызылкүм, Бетпакдала шөлдерімен шекаралас 34 300 га аумакты алып жатыр. Әкімшілік орталығы Түркістан қаласынан 40 шакырым жерде Кентау каласында орналаскан. Қаратау тау жотасының оңтүстік-батыс беткейі енді жэне біршама жатык, солтүстік-шыгыс жэне солтүстік беткейлері тік.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==