Экология және қоршаған орта проблемалары: оқу құралы / А.Т. Қуатбаев.

кіргенімен. 1983 жылы Қапшагай аң шаруашылыгына косты. Қазіргі кезде бүл табиғат ескерткіші Алтын Емел ұлттык саябагы- нын күрамында. Қорық аумағында термальді су көздері де бар. Мысалы, Талгар өзенінің бассейнінде (теңіз деңгейінен 1850 м биіктікте) радонды және натрийлі су көздері бар. Қорык аумағы орналасқан Іле Алатауы жотасы Тянь-Шань тау жүйесінің солтүстігінде орн&ласкан. Орталык бөлігінде Талғар шыңы (биіктігі 4979 м) жатыр. Ен суы мол өзендер - Оңтүстік- Шыгыс, Сол жак. Орта жэне Оң жак Талғар мен Есік және Оңтүстік Есік өзендері. Ең үлкен көл Есік өзенінің жогарғы жағында орналаскан теңіз деңгейінен 3600 м биіктікте орналаскан - Мүзкөл. Оның аумағы 46 300 км", тереңдігі - 25,5 м. Қорык территориясында табиғи жағдайлардың эртүрлі болуы биіктік белдеулерге байланысты. Төменгі тау етегі ландшафты теңіз деңгейінен 1200 м жэне 1800 м биіктікте орналаскан, кейбір жерлері тік жартасты, ал негізінен жұмсак рельефті болып келеді. Солтүстік беткейлерде кайың, терек жэне алма мен өрікті жапыракты ормандар биікшөптесінді ш&лгындыктармен жэне бүталы тоғайлармен алмасып отырады. Топырақтары таулы-ор- манды, таулы-далалы, кейде тасты болып келеді. Оңтүстік беткейлерде коңырбастар мен эртүрлі шөптесін өсімдікті, сондай-ак тобылғы, итмұрын, үшкат жэне аршалы тоғайлар басым. Ортаңғы тау белдеуі (2800 м-ге дейін) орманды-шалғындык- далалы белдеуге жатады. Солтүстік беткейлерде корыктағы энде- микті түр - Шренк шыршасы, Т&лас терегі сиякты теректің бірнеше түрлері басым болса, біршама жайпак беткейлерде шалғындық өсімдіктері көп. Субальпі белдеуі (2700-3100 м) шымды жоталы болып келеді, мұнда саркүйікті-әртүрлі шөптесін өсімдікті субальпі шалғындыгы басым. Оңтүстік беткейлерінде калын аршалы, ал ашык алаң- кайларында шалғынды-далалы өсімдіктер жабыны өседі. Альпі белдеуі (3400 м-ден жоғары) казіргі алып жаткан море- налар мен мұздыктардан басталады. Таудың жогарғы бөліктерін- дегі гляциальды-нивальді аймакта анык байкалатын екі биіктік белдеуі алып жатыр. Нивальді белдеуде (3400-3900 м) өсімдіктер жабыны сирек кездесетін құзды-жартасты ландшафт, гляциальді

RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==