Қорыктағы тау жоталары шыгыстан батыска карай созылып жатыр. Солтүстік беткейлер әдетте жалпак, ылдилы, жоғары жағы карлы, мұзды болып келеді. Оңтүстік беткейлері - біршама тік, кұргак және жартасты. Көбіне олардан күрделі, лабиринт сиякты шаткалдар түзетін жіңішке, үшкір жоталар кетеді. Ортатык бөлі- гінде үлкен мүзды жота - Бұгылытөр жатыр. Қорықтың негізгі өзендері - Жабағылы, Ақсу, Балдабірек, Бала-Балдабірек батыска карай ағады. Өзен аңгарларында шаткалдар бар. Аксу өзеніндегі шаткалдың тереңдігі 300-500 метр, үзындыгы 10-12 шакырымға жетеді. Бұл жартасты суреттері бар палеонтологиялык корык. Қаратау тауында Боралдай өзенінің аңгарында корыктың сол- түстік жағынан бірнеше ондаған шакырым жерде Аксу-Жабағылы корыгының кұрамына кіретін Қарабастау және Акбастау палеонтологиялык филиалдары бар. Мүнда 120 миллион жыл бүрын теңіз бассейнінде тіршілік еткен әртүрлі балықтардың, ұлулардың, тас- бакалар мен насекомдардың сирек кездесетін қаңкаларын кездес- тіруге болады. Юра дэуіріне жататын екі палеонтологиялык учас- келердің аумагы айтарлыктай үлкен емес (120 гектар), алайда гы- лыми маңызы зор, өйткені осы каңкалар аркылы Жер бетіндегі тір- шілік эволюциясының тарихи дамуын аныктауға мүмкіндік береді. Ақсу-Жабагьиы қорыгының флорасы. Баска корыктар ара- сында бүл корык өсімдіктерінің алуантүрлілігімен ерекшеле- неді. Мұнда өсімдіктер жабынының 12 типіне жататын 60 өсім- діктер формациялары тіркелген. Ал республикадагы баска қорық- тарда өсімдіктер жабынының бар болганы 5-7 типі ғана кездеседі. Соңғы мәліметтер бойынша Аксу-Жабагылы қорыгында өсім- діктердің 1737 түрі тіркелген. Оның ішінде саңыраукүлактардың 235 түрі, кыналардың 64 түрі, балдырлар мен мүктәрізділердің әркайсысына 63 түр жэне жоғары сатыдағы өсімдіктердің 1312 түрі кездеседі. Қорык эмблемасы - кып-кызыл күлте жапырактары 12-15 см-ге жететін Грейг кызғалдагы. Биіктігі 20-40 см күрайтын бұл көпжылдык өсімдік тау етегіндегі беткейлерде өседі. Жерді егіс- тікке, мал жаю үшін пайдаланудың аркасында, адамдардың гүл- дерді, пиязшыктарын жинауынан соңғы кезде саны күрт төмендеп кетті.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==