тізімін мезгілді түрде жарыкка шығарып гүрды. Қазіргі кезде оган: 350-ге жуык сүткоректілер түрлері мен түр тармактары, 500-ге жуык кұс түрлері, бауырымен жоргалаушылардың 150-ден аса түрлері, космекенділердін 40-тан аса түрі, 200-дей балык түрлері енген. 60-шы жылдардың соңынан, 70-ші жылдардың басынан бастап аймақтык жэне үлттык Кызыл кітаптар шыға бастады. ал кейбір мемлекеттер арнайы заңды актілер кабылдады. 1978 жылы Ашхабад каласында өткен табигат жэне табиги ресурстарды корғаудың Халыкаралык одағының XIV Бас Ассам- блеясында КСРО-ның Қызыл кітабы ресми түрде жарык көрді. Сол жылы Қазакстанның жэне Молдованың, одан кейін Украинаның (1980 ж.), Белоруссия мен Литваның (1981 ж.) Кызыл кітаптары жарыкка шыкты. Кызыл кітаптағы түрлер тізімі үнемі өзгеріп түрады. Саны көбейіп, өзінің тіршілік етуіне толыктай мүмкіндік алган түрлер тізімнен шығарылып, ал тіршілігіне кауіп төнген түрлер тізімге ендіріліп отырады. Қазақстанның Кызыл кітабы - Қазақстандагы сирек жэне жоғалу каупі бар жануарлар, өсімдіктер және саңыраукұлактар енген тізім. Казакстанның Кызыл кітабы екі: жануарлар (1 том) жэне өсімдіктер (2 том) томдарынан түрады. Кызыл кітап 3 рет жарык көрді. Жоғарыда айтылғандай, алғашкы басылым - 1978 жылы (сүткоректілердің 87 түрі мен түр тармагы), екіншісі - 1991 жылы (омырткалылардың 129 түрі мен түр тармактары жэне алғаш рет омырткасыздардын 105 түрі енді) жарық көрді. Омырткалы жануарларга арналган Қазақстан Кызыл кітабының үшінші басылымының бірінші бөлімі 1997 жылы жарык көрді. Казіргі басылымда: - омырткалылардың 128 түр мен түр тармактары; - балыктардың 18 түрі; - кос мекенділердің 3 түрі; - бауырымен жорғалаушылардың 10 түрі; - кұстардың 57 түрі; - сүт коректілердін 40 түрі бар. Жануарлар категорияларының мынадай статустары бар: I категория - жоғалып бара жатқан немесе жоғалған түрлер; II категория - саны тез азайып бара жаткан түрлер; III категория - сирек, аздаган мөлшерде кездесетін түрлер;
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==