Муханова, Г.К. Ұйымдастырушылық мінез-құлық

144 □ Ұйымдастырушылық мінсз-құлық X нады. Өз қажеттіліктерін жете түсіну жиынтығымен және қоғамдық маңызы бар жеке тұлғалық бейімделумен бейнеле- нетін адам мотивтері жүйесінің езгеруі әрқашан дамып және әр адамның барлық өміршеңдік кезеңінде өзгеріп отырады. Ол оп- тимистіктен пессимистік бағытқа ауысып отыратын жеке тұлға көзқарасының қалыптасуына; радикалдықтан либералдыққа дейін дамитын формаларының жүзеге асырылуына реформаторлықтан кертартпалыққа өзгеріп отыратын өмірлік позицияларға анық әсерін тигізеді. Бұның барлығы келтірілген және басқа да жеке тұлға моти- вациясының өзгеру тенденцияларын сипаттайтын үйымдасты- рушылық мінез-құлық түрлендірілімінің жас мөлшері ерекше- лігінің экспонентінде айтылады. Үйымдастырушылық мінез-құлық қалыптасуы мен дамуын анықтайтын ең негізгі фактор - нысандандырылған немесе фор- мальды емес иерархия. Корпоративтік ұйым қатысушыларының мақсатты бағыттала орнатылған немесе эволюциялы түрде қалыптасқан қатар бағынушылық оны басқарудың субъектілері мен объектілері жүзеге асыратын басқарушы және басқарылатын жүйелерге бөліп көрсетеді. Олардың үйымдастырушылық мінез- құлық мотивациясына эсер етуі басшылық пен басқару сгильдері айқын келісімінің қалыптасуы мен жүзеге асырылуында неғүрлым ашық түрде сипатталады. Жүмысшыәрекетініңатқарылуерекшеліктерісияқтыдәлосын- дай стиль мотивацияның маңызды қүралы бола алады.Үйымдағы басшылардың және қол астындағылардың артықшылықты әдіс- тәсілдері, мінез-қүлық эдеттері үйымдастырушылық мінез- құлық үлгісінің қалыптасуына шешуші ықпалын көрсетеді. 1996 - 2002 жылдары ғалымдармен өткізілген ірі жэне орта отандық компаниялардың зерттеулері басшылық пен басқару стилінің нақты байланысынан болатын ұйымдастырушылық мінез-қүлық үлгісінің тікелей тэуелділігін көрсетеді (24-сурет).