Муханова, Г.К. Ұйымдастырушылық мінез-құлық

138 □ Ұйымдастырушылық міпез-құлық ция тетігінің әмбебап үлгісінің негізделуі мен қалыптасуының айрықша қиыншылықтарын анықтайтын қогамдық дамуды алдын ала анықтайды. Жеке тұлға мотивациялары тетігінің кешенді қалыптасуы, қызмет етуі, дамуы және тұжырымдамалық құрылымы 23-суретте айқын көрсетілген. Жеке адам мотивация тетіктерін қалыптастыру және қолдану мақсаттарының негізіп қалаушы болып, тағы ол жеке немесе әр алуан ұйым шегінде болатын мақсатты бағытталган іс-әрекеттің субъектісі және объектісі болып та саналады. Көрсетілген тетік үлгісі көбінесе, қоғамдық шарттардың әсерінен бола ­ тын жеке тұлғаиың пайда болуы мен қалыптасуын анықтайтын оның өзіндік үйымдастыруіпылығын, түйсігін, талаптары мен қызығушылықтарын бөліп көрсетеді. Шын өмірде бүл пайда болған және аз өзгеріп отыратын жүйелілікте жүзеге асырылады. Бастапқыда, адамның іс-әрекеті мацайындағыларға тікелей әсертүрінде пайда болатын генетикалықтүйсіктерменанықталады. Айрықша, бірақ көп кездесетін жағдайларда олар тікелей оның мінез-қүлқының қарапайым мотивтерініц орындалуы арқылы ке- неттен пайда болады және динамикалы түрде жүзеге асырылады. Жеке тұлға өз қажеттіліктері мен талаптарын қанагат- тандыруды қамтамасыз ете отырып жэне сыртқы ортамен өзара әрекеттесе келе, өз белсенділігін тікелей сэйкестендіретіп қажеттіліктер түріндегі түйсіктердің пайда болуын бекітеді, мы- салы, аштықтың кенеттен қанағаттандырылуы. Бұл белсенділіктің орнықты жүзеге асырылуы түрақты мо- тивтер арқылы болатын жеке түлганың бастапқы қажеттіліктерін қабылдау мен орындалуын және ұйым үрдісін қалыптастырады, мысалы, тамақ өнімдерімен артық қамтамасыз ету. Ерте ме кеш пе, әр түрлі жеке түлғаныц субъективті мотивтерінің қалыптасуы, анықталуы/ дамуы мен жүзеге асырылуы олардың арасьтнда ұйымның тұрақты өмір сүруі мен дамуын қауіпсіздендіру сияқты қайшылықтардың пайда болуына эсер етуі мүмкін. Бүндай қайшылықтардың шешілуі болып қоғамдық дамудың түрақты бір тактикалық мақсаты жэне жеке түлғаның айқын әрскеттері жүйесінің қалыптасу үрдісінде қамтамасыз етілетін жетістігі са-