Муханова, Г.К. Ұйымдастырушылық мінез-құлық

132 □ Ұйымдастырушылық мінез-құлық X Ынта белгілі бір ереженің сөзсіз сақталуын, нақты тәртіпті үстануын, айқын іс-әрекет бағдарламасыныц орындалуын қамтамасыз етеді. Бұндай бағдарламаның құрылымы мен мазмүны әр түрлі болуы мүмкін және мінез-құлықтың мәдениеті мен өзіндік басқаруы даму деңгейі мен басқару жүйесі, орнатылған заңдар мен қүпталған қүндылықтардың қоғаммен үйымдастырылған мақсаттарға тәуелді болады. Осындай бағдарламалардың нақты жүмысшымен немесе топпен орындалуы, әрине, таңдаудың тиімділігі мен мотивациясының дамуы, адаптациялар және ынталандырудың материалдық-моральдық жүйесінің қолданылу деңгейін бейнелейтін субъективті мінезді сипаттайды. Осындай бағдарламалар негізі, активтендіру үрдісінің қалып- тасуы мен жүзеге асырылуының дербес факторлары сияқты мо- тивтер мен ынта арасындағы тиімді өзара қарым-қатынасты ұйымдастыруда негізделеді. Жүргізілген талдау жеке тұлғаның мотивтері меи ынгаларының біртүтас активизация жүйесінің дербес және тығыз әрекеттес элементтерінің түсіндірілуін анық көрсстуге әсерін тигізеді. Бұл жүйе ҮМ-тың қолайлы үлгісінің қалыптасуының ең не- гізгі міндеттердің толық кешенін жасауды және оны шешуді та- лап етеді. Оның қалыптасуы жеке түлғаның тәртібінен шыққан шарттары, оны қамтамасыз ететін ережелердің қалыптасуының негізін қалаушы қағидалары, рәсімдердің шарттары сияқты мінез- қулыққа оқыту тетігініц қүрылуынан басталады. Шын өмірде ол пилоттық етушілік, бағыг корсетушілік, дирижерлік жасау, артынан ерушілік, еліктеушілік, бірігу және т.б. сияқты осындай әлеуметтік орайластырылған тетіктер мен құрылымдардың өзара әсерін мақсатты бағытталған күйде дамытады және біріктіреді. Жүмысшыны ьпггаландырудың тиімді құралдарын өңдеу мақсатты бағытталған іс-әрекетгер өлшемінің әмбебап жүйесінің қалыптасуын, бейімдеушілігін және қолданылуын қамтамасыз етеді. Оның құрамы кобінесе, өзіндік ұйымдастырудың айқыи деңгейімен, ¥М мотивтер жүйесінде қүрылған стратегиялық және тактикалық мақсаттермен анықталады. Бұндай құралдардың тиімді қалыптасуы мен пайдаланылуы көбінесе, мотивация мен ынталандыру үрдістерінің өзара үйлесімді қатынаспен қамтамасыз