Муханова, Г.К. Ұйымдастырушылық мінез-құлық

ч 5-тарау. Мотивация жэне нәтижелілі к □ 131 5.3 Мотивация жэне ынталандыру Қалыптастыру, мотивтер және ынталардың тэжірибелік қолданылуы бір-бірімен тыгыз байланысты, кейде олардың ма- ғынасын шатастырып алады. Олардың пайда болуы, қалыптасуы, құрылуы, дамуы, қолданылуы жэне өзара эрекет етуінің мэн- мағынасы, жүйелілігі ерте заманда-ақ белгілі болған, жэне де ол олардың пайда болуының негізгі факторларының барын- ша толығымен суреттелген салыстырмалы талдау жэне айқын нысандандырылған түрде қарастырылады (20-кесте). Жеке тұлғаның ұйымдастырушылық мінез-құлық мотив- тері мен ынталарының пайда болу, қалыптасу жэне дамуының арақатынасталдауы жекетүлғабелсенділігін корсету үрдісінтүсіну үшін ерекше зор мэнге ие. Ынта жеке түлға мінез-құлқының сана- лы мотивтерінің деңгейін көрсететін ішкі тетіктерінің эрекетіне Караганда, сыртқы құралдары түрінде жеке түлғаның нақты іс- әрекеітеріне жанамалы, жай ғана емес, тікелей жэне айрықша эсер етеді. Осындай іс -эрекетті орындауға мэжбүрлеу, сананың жаңаша дамуын ынталандырады. Осылайша өнегелі құндылықтар, менталитет, жеке, элеуметтік, кэсіптік бейімделу қалыптасады. 20-кесте - Жеке адам тәртібінің дәлелі меи ынтасын салыстырмалы талдау Ықпал Дәлел Ыігга 1) Пайда болу табигаты ІІПКІ Сыртқы 2) Қалыптасу тәртібі Бастапқы Туынды 3) Құрылу негіздері Жекешс Әлеуметтік 4) Жасалу құрылысы Субьективті Объективті 5) Қолдану тәсілі Дербсс Ортақ 6) Іс-әрекет үлгісі Жанама 'Гікелей 7) Іс-эрекет болмысы Ниеттеиу Мэжбүрлеу Ынта-дэлелге тоқтамай, жеке адамды белгілі бір тэртіпке қажеттілігі мен қызығушылығына қарамастан, қысым жасай- ды. Жүмыскердің міндеттерін ынталандыру арқылы корпора- тивтік мақсаттарды жүзеге асыра отырып, ұйым оның тэргібінің қалыптасу мен өсуіне ықпалын тигізіп, ортақ мотивация түрлерін кеңейтеді.