Кишибекова, Г.К. Тәуекел-менеджмент

5. Тәуекел-менеджмент жүйесіидегі басқарушылық шсшімдер 179 Тәуекел мен белгісіздік жағдайында әдістері 1. Тәуекел мен белгісіздік жағдайында басқарушылық шешімдерін қабылдау туралы жалпы көзқарас Тәуекел шартында есепті шешу. Көптеген экономикалық про- цестердің жұмыс істеуі мен дамуына тән, белгісіздік элементтері, олар есептің нақты шешімін шығаруға кедергі жасайды. Бұл жағдай белгісіздік есебінің шешу жолдарын қиындатады және тиісті әдістерін қолдану қажетгігін айқындайды, белгілен- ген мақсатқа жету үшін және қолайлы тәжірибе (оңгайлы немесе ұтымды) басқарушылық шешімдерін алу үшін. Белгісіздіктің дәрежесіне қарай тәуекел жағдайын және бел- гісіздік жағдайын бөліп көрсетуге болады. Бүл жағдайда бел- гісіздіктің әр түрі болып табылатын тәуекелді, эр операция нәти- жесінде әр түрлі нәтижелерді алуға болатынын көрсетеді, ықти- малдығы белгілі немесе бағалануы мүмкін екені сипатталады. Тәуекелдік шартының әдістерін есептеу барысында, тәуекел деңгейі өлшемдері және көрсеткіші бойынша бағаланады. Жалпы алғанда, тәуекел шаргының есептерінін оңтайландыру және шешу төменде көрсетілгендей болуы мүмкін: - m ықтимал шешімдердің болуы Pl Р2, ..., Pm; - жағдайдың шарты белгісіз, бірақ олар туралы п жорамал- дар жасауға болады О1, 02,..., On; - сг ұтыс деп аталатын нәтиже О жағдайы мен Р есептеу- лерінің әрбір жұбының сәйкесіне тиімділік кестесі үсынылуы мүмкін. - белгіленгендей, есептерді тәуекел шартында таңдау, оның мүмкін болатын ықгималдық жағдайының нұсқалары айқын. Бұл ықтималдылықтар статистикалық мәліметтер бойынша анықтала- ды, ал егерде олар жоқ болса - сараптама бағасы бойынша анықта- лады. Үтыстардың болуы, жағдайдың әртүрлі шарттарын шешу жолында тиімділіктің көрсеткіштері болып табылады, тиімсіз