Кишибекова, Г.К. Тәуекел-менеджмент

5. Тәуекел-менеджмент жүйесіндегі басқарушылык шешімдср 169 бүл класының негізінде ойын теориясының математикалық аппа ­ раты жатад ы 1. 1 Дубина И.Н. Основы теории экономических игр. - М.: КНОРУС. - 2010. -208 с. Модельдердің осы түрінің жеткіліксіздігі, шынайы экономика- лық жағдайлармен салыстырғанда өте қатты жеңілдетілгендігінде, сондықтан алынған болжалдар жиі жеткіліксіз сенімді болады. Кезектер теориясының үлгілері сұраныстың белгілі деңгей- інде қызмет көрсету каналдарының оңтайлы сандарын табу үшін қолданылады. Мысалы, клиенттердің, бағдардағы троллейбу- стардың, банктагы операция жүргізушілерінің қоңырауына жауап беруге қажетті телефон желілерінің санын анықтаған кезде. Бұл жерде мәселе қызмет көрсетудің қосымша каналдары қосымша қорларды талап ететінінде, ал осындай каналдарды жүктеу біркел- кі еместігінде түр. Демек, қызмет көрсету каналдарын кеңейтуге және осындай каналдардың тапшылығын жоғалтпауға арналған қосымша шығындарды теңдестіруге мүмкіндік беретін шешімді табу қажет. Басқару үлгілерінің мазмұны оның атында артығымен көр- сетілген. Кез келген ұйым жұмыстағы іркілуді және тоқталуын болдырма үшін, өзінің қорларын оңтайлы дәрежеде ұстауы қажет. Қорлардың аса жоғары деңгейі ұйымның қызмет ету сенімділігін жоғарылатады және оны іркілістер мен тоқгауларға байланысты жоғалтулардан айырады. Бірақ, екінші жағынан, қорларды жа- сау сақтауға, тасымалдауға, сақтауға және т.б. арналған қосымша шығындарды талап етеді. Бұдан басқа, артық қорлар айналма қа- ражаттарын байлайды және капиталдың табысты инвестициялауға бөгет болады. Қорларды басқарудың үлгісі ұйымның шығыны және кәсіпо- рынның ысырабы минималды болатын сақтық қорларының ресур- старының деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Осындай көзқара- стың көрсеткіші «Канбан» жүйесі болып табылады, ол жапондық өнеркәсіптік бірлестіктердің көбінде кеңінен қолданылады. Бүл жүйе «Тойота» компаниясының вице-президентімен 70- ші жж. басында үсынылған. «Канбан» жүйесінің негізгі мазмұны, біріншіден, өндірісті оңтайлы ұйымдастыруда, екіншіден, ресур- старды тиімді басқаруда.