Кишибекова, Г.К. Тәуекел-менеджмент

116 Тәуекел-менеджмент месе кәсіпорынның қоймасына дейінгі аралық кіреді, ал сақтанды- руды негізгі тасымалдау бойынша жүргізеді. Тасымалдау шығындары мен күтпеген жерден болған бұ- зылулармен жоғалтулар бойынша тәуекелдер сомасын тиеу орны- на дейін жабдықтаушы төлейді, қажет болған жағдайда айлақта (FAS), кеме бортында (FOB) немесе тасымалдаушы қоймасында (FCA) тексеру, қоймаға орналастыру, тиеу және түсіру бойынша шығындардыда төлейді. Егер жіберуші ірі айлаққа жақын немесе сатып алушы басқа құрлықта болса, FAS және FOB жағдайларын қатысушы жақтар келісім шарт бойынша анықтап. ҒСАжағдайында серіктестер бір құрлықта болса жер үсті жет- кізу түрін тандау мүмкіндігі бар. Экспортер көрсетілген жағдайларды қолданудың келесі ар- тықшылығын көреді: - сатып алушыға дейінгі қашықтық алые болса (әсіресе теңіздер мен мұхиттардан өтетін жағдайда) жүкті сақтандыру бой ­ ынша қосымша шығын кетеді; - тауарды тәуекелі жоғары аймақтарға тасымалдауда (сотые, қылмыстық қатынастары дамыған аудандар, тасымалдау жолдары сапасыз болғанда); - портты қалалар мен сенімді тасымал - экспедициялық фирмалар жақын орналасқан кезде; - сонымен қатар негізгі көлік пен жүкті сақтандыру бойын ­ ша қосымша шығындардың темендеуі кезінде. Сатып алушы «Ғ» тобының келесіжағдайларына келіседі, егер: - ол арзанырақ көлікті қолдана отырып негізгі көлік шығы- нын гөмендете алатын болса немесе экспорттаушының жеткізу мен сақтандыру бойынша үсынысынан тасымалдаушы фирма қы- зметінің бағасы тиімдірек болса; - барлық тауар үшін соманың қүжатқа айырбасы кезінде (мысалы при аккредитива немесе инкассациялық төлем түрінде), жүкті толық жеткізуге кепілдік бергенімен, сапасына кепіл жоқ. Үшінші ИНКОТЕРМС - «С» топтары келесі жағдайларра бай- ланысты: «=■ '«•4 ■'■•С - '