Аманова Г.Д. Басқару есебі

Жалпыланған қаржылық смета (бюджет) - баланс, қолда бар ақша қозғалысының есебі, кірістер мен шығыстар шоғырландырма түрінде, яғни іпоғырландырылып берілетіп бірыңғай жиынтық кұжат. Жанама шығындар - шығын шығарушыға тікелей жүктеуге мүмкін емес немесе экономикалык жағынан пайдасы жоқ шығын. Ол есептік саясаттағы кәсіпорын таңдаған әдіскс сәйкес жекелеген шығын шығарушыларға боледі. Жанама шығындарды бөлу базасы - шығьн шығарушы бойынша бөлінетін жанама шығындарға үйлссімді (пропорционал) көрсеткіш. Жанама шығындарды белу мөлшерлемесі - калькуляциялау объектілеріне жанама шығынды алдын ала белуге мүмкіндік беретін, сссптік ксзсң басталғанға дейін бұрын есептелген норматив. Жиынтык есеп - кәсіпорынның шығынын дайын өнімдер мен аяқгалмаған өндіріске белу үшін, барлык шығарылған өнімдер мен дайын өнімдердің жекелегсн түрлсрінің өзіндік құндарын есептеу үшін ақпараттарды дайындау максатында тұтас кәсіпорын бойынша өнім (жұмыс, кызмет) түрлерімен негізгі және қосалқы өндіріс цехтарыпың тұрғысындағы шығын баптары бойынша ондіріс шығынын корытындылау жүйесі. Ол екі нұсқада - жартылай дайындалғап өнімсіз және жартылай дайындалған өнімді болады. Жоспарлау - болашақта жүзеге асырылуы ықтимал әрскст нұсқаларын тандау. Жоспарлы-есегітік бірлік - өндіріс есебі мен жоспарлауда қабылданатын өндіріс көлемінің бірыңғай өлшеу корсеткіштсрі. Жұмыс күшінің шығынын жіктеу - шығындарды есеп мақсаттары бойынша, түрлсрмен, элементтермен, қызметкерлсрдің күрамы, олардың категориялары бойынша. шығын бағыттары мен өнім түрлері бойынша басқару функциялары кұрылымдық бөлімшелер бойынша топтастыру. Жүктелген (болжанатып) шығындар - талдаушы-бухгалтер дұрыс басқару шсшімін қабылдау үшін болжауға тура кслстін шығын. Мәні бойынша кәсіпорынның қолдан жіберіп алған пайдасы. Жіктеу белгілері - жоспарлауда есепте және оның жалпы срскшслігін белгілеуде кабылданатын экономикалык ақпараттарды топтастыру. Калькуляция - өнім (жұмыс, қызмет) бірлігінің өзіндік құнын есептейді және бухгалтсрлік сссп әдісінің бір элементі. Калькуляциялау - бұл калькуляцияларды жасау. Жоспарлы, нақты жәпе сметалық калькуляциялар бөліп көрсетіледі. 192