Жумабекова Г.Ж. Қаржылық талдау

керсегкіштерден - үлестіру нормасыиан тәуслді, ал соңғы дивиденд түрінде төленген табыс сомасын барлық таза табысқа белу жолымен есептеледі. Айта кету керек, дамыған нарықтық экономика жағдайында бір акцияға түскен табыс, компанияның бір акциясының нарықтық бағасына эсер ететін ең маңызды көрсеткіштердің бірі болып табылады, ол өкілетті статистикалық зерттеулермен дәлелдснген[30,55б]. Оньщ аналитикалық түрғыда негізгі кемшілігі - әр түрлі компаниялардың акцияларының нарықгық құньшьщ бірдей еместігі салдарынан олардың кеңістікте салыстыруға келмейтіндігі болып табылады. Акциялардың құндылығы. Ол акцияның нарықтық бағасын акцияға түскен табысқа бөлгендегі бөлінді ретінде формуламен есептеледі: Мұндағы: Ца- акцияның қүндылығы; Рц - акцияның нарықтық бағасы; Да 1 - бір акцияға түскен таза табыс. Акцияның нарықтық бағасы мен бір акцияға түскен табыстың арақатынасы компания мен онын акционерлері арасындағы қатынасын көрсетеді. Акцияның нарықтық бағасы мен акцияға түскен табыс шамасы арасындағы өзара байланысты эдетте баға- табысы коэффициент! деп атайды. Бұл көрсеткішті акционерлер мен мүмкін инвесторлар компанияның акцияның кұндылық бағалылығын бағалау үшін жалпы басшылыққа алады. Ол аталған компанияның акциясына деген сұраныстың индекаторы ретінде қызмст стеді, өйткені, акционердер мен инвесторлар компания акциясының таза табысыныц бір ақша бірлігіне канша ақша бірлігін толеуге келісетіндігін көрсетеді. Бұл керссткіштің динамикасында салыстырмалы түрде жоғары өсуі, басқа фирмаларга карағанда аталған фирманың табысының жылдамырақ осуін инвесторлар күтулі екенін корсетеді. Акцияның нарықтык бағасы - бұл онын қазіргі сату жэне сатып алу бағасы. Ол сұраныс пен ұсыныстын арақатынасы эсерімен калыптасады. тек экономикалық себептерге ғана тэуелді емес және саяси- психологиялық, алып сатарлық сияқгы көптеген жағдайларға байланысты. Акциянын нарықтық бағасының көрсетілгеннен айырмашылығы, ол капиталдандырылған табысты есепке алады. Акцияны сату дивиденд алу құкығын сату болып табылатындықтан, қор биржасындағы оның нарықгық құндылығы капиталдандырылған дивидендті көрсетеді. Сондыктан ол акция бойынша табыстылыққа тура пропорционалды жэне несиелік капиталдың пайыздық мөлшерлемесіне кері пронорционалды болады. Дивидендтер 81