Жумабекова Г.Ж. Қаржылық талдау

■ 5 -тақырып. Кәсіпорыііның іскерлік белсеиділігін бағалау 5.1. Кәсіпорынныц іскерлік белсенділігін багалау мацыздылығы Елімізде бухгалтерлік есеп жүйесінің каржылық есептіліктің халықаралық с тандартгарына коінуі іскерлік белсенділік корсеткіштерінің ақнарагтық базасын жетілдіру мсн оны талдаудың әдістемелік сұрақтарына қатысты озекті мэселелердіц ауқымын туындагьні отыр. «Іскерлік белсенділік» термині отандық экономикалык лексиконға экономикалық реформалаумен және нарықтық қатынастарға көшумен байланысты әлемдік тәжірибеден енді. Экономикалык үрдістердің дамуы материалдық өндіріс саласындағы кәсіпорындар қызметін басқарудың шаруашылық механизмдсрін өзгертудің объсктивгі алғы шарггарын калыптастырды. Кешенді экономикалык галдау көмегімен кәсшорын қызметінің нэтижесі мен оган эсер етуші факторлардың даму тенденциясы, өзгеру ссбсптсрі жан-жақгы терен талданады, басқарушылық жоспарлары мсн шешімдері нсгіздследі, олардың орыидалуына бакылау жүргізілсді, өндіріс тиімділігін арттыру рсзсрвтері анықгалады. Сол себепті қазіргі таңда * кәсіпорындар қызметінің нәтижесіне кешснді экономикалык талдау жүргізу құрамында іскерлік белсенділікті талдау мен бағалаудың маңыздылығы артып отыр. Әлемдік іәжірибеде кәсіпорынның іскерлік белсснділігін бағалау әдістемелерін қолданудың тэжірибелері жсткілікті, олардың бірқагарын отандық тәжірибедс дс кеңінсн қолдануға болады. Отандык тәжірибеде қазіргі уақытта іскерлік белсенділікті мемлекет деңгейінде де, жеке кәсіпорын деңгейінде де бағалауда қарама-қайшылықтар бар. Экономикалык сөздіктер мен арнайы әдебиет беттерінің көпшілігінде іскерлік белсенділікке баға бсрілмейді, берілген күннің озіндс нақты түсінік қалыптаспаған. ҚР Прсзидентінің «Қазақстан-2050» сгратсгиясы қалыптасқан мемлексттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында ең негізгі бағыт ретінде: жаңа бағытгың экономикалык саясаты - пайда алу, инвестициялар мсн бәсскеге кабілеттіліктен қайтарым алу принципіне негізделген түгсл қамтитын экономикалық прагматизм аталып отілген. Оған қол жеткізудің келесідей бағытгары корсетілген: Бірінші. Экономикалық және басқару шешімдерін түгелдей экономикалык мақсаттылык және ұзақ мерзімді мүдделер тұрғысында қабылдау. Екінші. Қазақстан толыққанды бизнес- серіктсстік рстіндс қатыса алатын жаңа нарықгық бағыттарды айқындау. Экономикалык дамудыц жаца гірсктсрін құру. Үшінші. Экономикалық әлеуетті арттыру мақсатында қолайлы инвестициялық ахуал құру. Инвестициядан алынатын кірістілік пен қайтарым. Тортінші. Экономиканың тиімді жеке секторын қүру және мемлекетгік- жекеменшік серіктестікзі дамыту. Экспортты мсмлсксттік ынталандыру [1]. Стратегияда аталған бағыттарды жүзеге асыру отандық кәсіпорындардың іскерлік және парыктык белсенділігін жоғарылатпай мүмкін емес. 51