Жумабекова Г.Ж. Қаржылық талдау

табыстың көбею резервтерін санау келесі түрде жүзеге асады: өнімнің (жүмыстардың, қызметгердің) әрбір гүрінің өзіндік қүнының айқындалып қойылған томсндеу резервісі оның өсу резсрвілерін ескергсндегі оның сатылымдарыныц мұмкін болатын көлеміне көбейту керек: РТПөқ =£(РТП„ х(СӨӨУ+Р J СӨӨУ)) Өнімнің сапасы жақсарған кездегі табыстын өсу резервтсрін санау келесі түрде жүзеге асады: эрбір сұрыптың (кондицияның) үлес салмағының өзгерісі сәйкес сұрыптыц сату бағасына көбейтіледі, нәтижелер бір-біріне қосылып, орташа бағаиың алынған өзгсрісі өнімді сатып өткізудіц мүмкін болатын колеміне көбейтіледі. Осыған ұксас сатып өткізудіц өсу өзгеруі есебінсн табыстыц өсу резервтерін саналады. Өнім табыстылығының (рентабельділігінің) жоғарылау резервтерінің негізгі көзі - өнімді сатып өткізуден түскен табыс сомасының көбеюі (Р|П), тауарлық өнімнің өзіндік құнының төмендеуі (Р|ӨҚ). Нарықтық экономика жагдайында табыстың мэні өте зор№ табысты алуға ұтылыс тауар өндірушілерін гұтынушыға қажетті өнімнің көлемін көбейтуге, ондіріске кететін шығындарды төмендетуге бағытгайды. Дамыған бәсекелестік кезінде бұның арқасында кәсіпкерліктің ғана мақсатына қол жеткізілмейді, сонымен қатар, бұның арқасында когамдық қажеттіліктер де қанагаттандырылады. Кәсіпкер үшін табыс - бұл қай жерде құнның ең үлкен өсімі болатынын білдіретін дабыл (сигнал). Табыс осындай салаларга инвестиция жасауға ынталандырғыіи фактор болып табылады. Залалдардын да рөлі үлкен. Олардың аркасында қаражаттардын пайдаланылуындағы. ондірісті ұйымдастырудағы және онімді сатып өткізудегі жасалған қателіктер мен бұрыс есептсулср айқындалып калады. Қызмет студің каржылық нәтижелсрін бағалаудын негізгі мәселелері — бұл: - өнімді сатып өткізу мен табысты алу жоспарларының орындалуын жүйелі гүрде қадағалау; - қаржылық нәтижелерген объективтік және субъективтік факторлдардың ықпалын анықтау; - табыс пен табыстылық (рснтабельділік) сомасыныц көбею резервтерін айқындау; - табыс пен іабыстылықты (рентабельділікті) кобейту мүмкіндіктсрін пайдалану бойынша кәсіпорын жұмысын бағалау; - айқындалған резервтерді пайдалану бойынша шараларды жасап шығару. Кәсіпорын қызметінің қаржылык нәтижелері ретіндегі табыс пен табыстылықгы (рентабельділікті) бағалау (талдау) тәсілдсрі: • баланстық табыстың құрамы мен динамикасын бағалау тәсілі; • өнімді (жұмыстарды, қызметтерді) сатып откізудің қаржылық нәтижелерін (табыс пен табыстылықты (рентабельділікті)) бағалау тәсілі; 49