Жумабекова Г.Ж. Қаржылық талдау

Өндірістік айналым қорлары — өндірістік пронесете бір рет қолданылады және өзіндік құнын толығымен өндіріетін өнімге аударады. Өндірістік айналым қорлары өнеркэсіптегі айналым қорларының ең негізгі бөлігі болып табылады. Олар барлық айналым қорларының өнеркәсіпте 70%, машина өндіру мен мелалл ондеуде 80% аса бөлігін қурайды. Өндірістік айналым қорларына шикізат, негізгі және қосымша материалдар, комплекттік бұйымдар, «ндірісте аяқталмаған өнім. отын, тара және басқа еңбск құралдары[1 5,836]. Өндірістік айналым қорлары мынадай топтарға болінеді: Өндірістік қорлар. Оларға — шикізат, негізгі материалдардың, отышіыц, қосалқы бөлшекгердіц қалдығы, бағасы 100 текгеден кем құнсызданғыш және тозғыш заттар, арнайы құрал-саймандар жатады. Аяқталіиаган өндіріс. Оның ішінде өз ішінде шығарылған жартылай дайын өнімдер. Болашақ кезеңдердің иіыгындары — жаңа онімдерді әзірлеуге және игеруге еткен шығындар. Айналыс қорлары — қордағы дайын енімдер, олі бағасы төленбеген, бірақ жонелтілген тауарлар, есептеу қуралдары және кассадағы ақша қорлары. Сонымен, айналым қорлары — бұл өндірістік айналым қорлары мсн айналыс қорларын қуруға арналған, кәсіпорынның ақша қорлары. Айналым капиталынын қаржыландыру коздері Тузілу көздеріпе қарай айналым капиталы меншікті және несиелік болып екіге бөлінеді. Меншікті айналым капиталы — бұл үпемі кәсіпорын иелігінде болатын және өз ресурстары (пайдадан және т.б.) есебінен құралатын қаражаттар болып саналады.Қозғалыс үдерісі нсгізінсн мсншікті капитал қатарына уақытша бос турган сңбекақы толеу үшін жиналған каражаттар кіруі мүмкін. Бұл қаражаггар менпіікті капиталға теңестіріледі немесе тұрақты пассивтер деп аталады. Нссислік айналым капиталы деп банк несиесі, несиелік қарыз (коммерциялық несие) жәпе басқа да пассивтерді атайды. Кәсіпорынның меншікті айналым капиталының жалпы колемін (норматив) жоғарғы басшылар бекітеді және ол бір жыл ішінде тек кәсіпорынның өндірістік жоспары өзгсргсн жағдайда ғана өзгеруі мүмкін. Өндіріс жоспарын орындауға, онімді откізуге, сондай-ақ төлемақыларды белгіленген мерзімінде төлеуге қажет кәсіпорынға бекітілген аз молшсрлі меншікті айналым капиталын куру үшін норматив белгіленеді. Жыл сайын кәсіпорындардың және бірлестіктердің қаржы жоспарында меншікті айналым капиталының нормативінің осімі,ең алдымен, жеке ресурстар (пайда және т.б.) есебінен құралады. Меншікті айналым капиталынын есімін қаржыландырудын негізгі көзі кәсіпорынның пайдасы болып табылады. Сонымен қатар, меншікті айналым капиталының өсімін қаржыландыруға мсншіккс тсңсстірілгеп тұрақты пассив деп аталатын озге де коздерді пайлалану кажет болып табылады. Өкінішке 36