Жумабекова Г.Ж. Қаржылық талдау

өндірісі ұйымдастырудың техниакалық денгсйімен және дайындалатынө өнімнің өндірістік цикілінің ұзактығымен сипатталады. Нарықтық экономика жағдайында кәсіпорынның қалыпты жұмыс істеуі үшін жеткілікті көлемдеайналым капнталының болуы қажетті алғышарт болын сана лады. Демек айналым капиталы өндірістің үздіксіз жұмыс атқарауын қамтамасыз егеді. Ең бастысы, мына мәселені анықтауы қажет: кәсіпорын айналым қоры мсн айналыс қорын мейліыше тиімді пайдалану үшін не істеу керек және өнімніц материал сыйымдыльнын гөмендетіп, айналым қаражаттарынын айналымдылығын жеделдету үшін кандай шаралар қолданған жон деген мәселеге қатгы көңіл белу керек[1 3,546.]. Кәсіпорыіпіып іс-әрсксттерін камтамасыз етудсгі міндетті шарт — қолда бар айналым қаражаттарының болуы. Айналым капиталы — бұл өндірістік айналым қорларып кұру, айдалану және үздіксіз өндірістік роцестср мен өнімді откізуді қамтамасыз ету үшін авансылаудың ақщалай қаражатгарының жиынтығы. Айналым капиталының мәні — үдайы ондірістік процестердің қажеггілігін қамтамасыз етудегі экономикалық рөлімсн анықталады. Айналым капиталы ондірістік процеске бірнешс рст қатысатын нсгізгі қорларға қарағандағы айырмашылығы, ол тек бір ғана ондірістік ксзснде қызмет етеді және өндірістік түтыну тәсіліне тәуелсіз өзініц құнын тікелей дайын өнімге апарады. Айналым капиталы — бұл кәсіпорындардың, бірлестіктердің, ұйымдардың өндірістік қорларының бір өндірістік айналымда түгсл тұтынылып жәнс өзінің кұнын дайындалатын өнімге толық кешіретін бөлііі. Әдетте, озінің табиғи нысанын сақтамайды жәнс аяқталғаннан кейін ақшалай нысанда қайтарылады. Айналым капиталының қүрылымы деп барлық жиынтығындагы олардын белек элементтерінің арақатынасын айтады. Кәсіпорындардағы айналым каииталынын құрьиіымына талдау жасау және оны жетік білу маңызды мәселелерініц бірі болып саналады. Себебі, бслгілі бір шамада қаржы жағдайы кәсіпорын қызметінің не ол, не бүл мезетін сипаттайды. Кэсінорында айналым капиталының құрылымы тұрақсыз және кеп геген себептердің ыкпалымсн өзгеріп отырады. Әрбір нақгы кәсіпорында айналым қаражатының шамасы. олардың құрамы мен құрылымы, өндірістік сипаты мен күрделілігіне, өндіріс кезеңінің ұзактығына, оларды жеткізу жагдайына және т.б. байланысты болады. Айналым капиталы 2 болімнен тұрады: өндірістік айналым корлары; айпалыс қорлары; Кесте 3.7.-. Айналым капиталы Айналым корлары Лйналыс қорлары ондірістік қорлар Аякгалмаіан ОІІДІрІС Болашақ кезең шығындары Қоймадағы дайын енімдер Женслтілген, бірақ ақысы төленбегсн тауарлар ... Есеіггеулердегі акша қүралдары Акша және т.б. қаражат айналымы Нормал анған Нормаланбаған 35