Жумабекова Г.Ж. Қаржылық талдау

3- такырып. Кәсіпорынныц толем қабі.іеттілігі мен отімділік дәрежесін талдау 3.1. Кәсіпорын активтсрі мен пассивтерініц қүрылымын талдау Пассив - бұл кәсіпорынның қарыздары. Кәсіпорын тиістілігіне қарай капитал мсншікті (пассивтің III бөлімі) және қарыздық (пассивтің I және II бө-лімі) болып бөлінсді. Пайдалану үзактылығы бойынша капитал ұзақ мерзімді, тұракты (пермаментті) (III және I бөлімі) және қысқа мерзімді (II бөлімі) болып бөлінеді. Егер де, опдіріс мерзімді сипатта болса, кәсіпорынның мсніпікті капитал арқылы қаржылануы тиімсіз болады (бір кезеңдерде банк шотта-рында ақша қаражаттары көбейіп жатса, ал бір кезеіде азайып кетіп жатады). Егер дс қаржы рееурстарына баға жоғары болмаса, кәсіпорын заемды капитал рентабельділігін жоғарылата алады. Бір жағынан. кәсіпорын өз қызметін тек кыска мерзімді міндеттемелер арқылы жүргізіп отырса, оныц қаржылық жағдайы тұрақсыз болып есептеледі. Сондықтан, меншікті және заемды капиталдыц оптималды қатыстылығына кіспоырнныц каржылық жағдайы тәуелді. Кәсіпорып қызметіпіц тиімділігіп арттыру үшіп қаржылық стратегияны дұрыс анықтап алу қажет. Бүл тұрғыда кәсіпорынның нарықтық тұрактылығын сипаттайтын корсеткіштерге мыналар жатады: қаржылық тәуелсіздік коэффициент! не.месе жалпы капиталдағы меншікті капиталдын үлесі; қаржылық тәуелділік коэффициент! (қарыздық капитал үлесі); қаржылық тәуекел коэффициент! (заемды капиталдын меншікті капиталға қатынасы). Дебиторлық және крсдиторлық карыздар қатынасы 2:1 болғаны дұрыс деп саналады. Кәсіпорын айналымындағы кредиторлық карыздарды пайдаланудың орташа үзақтылығы келесі формула арқылы анықталады: креОшпорльк карыздарды орташа алды тары* мерзілі кундері I? к ~ несие берушілерді есеп айырысуіиоттары бойынша кредиторлы айналымсомасы Нарықтық қатынастары жағдайында кәсіпорынныц қаржылықжағдайын талдаудың маңызы өте зор. Бұл кәсіпорындардың тәуелсіздікке ие болуымен, сондай-ақ олардың мсншік ислері, жүмысшылар, коммерциялық серіктестіктер және де баска контрагенттер алдыңда өзінің ондірістік кәсіпкерлік қызметінің нәтижслсрі үшін толық жауапкершілікте болуымен байланысты[7,66б]. Кәсіпорынның қаржы жағдайы осы кәсіпорыннын белгілі бір кезеңцегі қаржылық түрақтылығын және оның өз шаруашылык қызметін үздіксіз 22