Жумабекова Г.Ж. Қаржылық талдау

Кәсйюрынның қарамағындағы қаржы рссурстары осы үш функция ны да орындауға мүмкіндік берсе, онда оныц жағдайын жақсы деп бағалау ксрск. Егер алдыңғы екі функциялар орындалып, ал үшіншісін орындауға каражат жетпесе, онда оның жағдайы орташа болады. Ал егер қаражат алдыңғы екі функцияны да орындауға жетпесе, онда кәсіпорынның каржылык жағдайы банкрот болуға (қүлдырауга) жақын. 10.4. Қаржылык рычаг әсері Қаржылық рычаіт иімділігімен байланысты ережелер: Меншікті қаражат рентабельділігі: Қаржылық рычаг тиімділігі (ЭФР) - кәсіпорынның экономикалық рентабельділігі пайыз ставкасынан көп болу шартымен, қарыздық қаражатгарды қолдану кезінде алынатын меншікті қаражатгаррентабельділігініносімі. Қарыздық қүралдарды рационалды қолданатын кәсіпорында, олардың тыгыздығына қарамастан, меншікті қаражатынын рентабельділігі жоғары болады. А1-200П1-200 Салык бойынша пайыздарды төлеуге дейінгі табыс = 50А2 - 200П2 - 100 МҚ2 -меншікті қаражат 100 ҚҚ2 -қарыздық қаражат Несие үшін пайыз % - жылдық 10%, табыс= 50 Қаржылық рычаг тиімділігімен байланысты ережслер: З.ҚРТ плечосының үлкендігі экономикалық процеске қатысушы екі қатысушыға да тэуекелдің бар екендігін білдіреді. МҚР= табыс/меншікті қаражат МҚР 1=50/200=0,25=25%; Экономикалық активтің рентабельділігі ЭР=Т абыс/ Активтср ЭР1=25%; ЭР2=25%. Сөйтіп, 2-ші кәсіпорынның меншікті құралдар рентабельділігі (МҚР) жоғары, бірақ ол қарыздық қаражаггарды қолданады, бүл экономикалық рентабельділіктің (ЭР) пайыз ставкасынан жоғары болғандыкган орын алады. Бұл қүбылыс каржылык рычаг тиімділігі атауын алды (ҚРТнемесеЭФР). Қаржылық рычагтың эсер ету күші: ҚРӘЕК(СВФР)=жалпы табыс + несие бойынша үстаулар жалпы табыс. Кэсіпорын қызметімен байланысты тэуекел деңгейін ҚРӘЕК ауқымы барынша нақты көрсетеді. ҚРӘЕК неғүрлым жоғары болса, соғұрлым тэуекел жоғары (мысалы, несиені қайтармау, несие бойынша пайыз төлемеу тәуекелі). Кэсіпорын қызметімен байланысты бірлсскен тэуекелді «қаржылық жэне ондірістік рычаг тиімділігінің ілесетін» корсеткіші жүзеге асырады. Тиімділіктің ілесетін деңгейі=ҚРӘЕК*ӨРӘЕК мұндағы, ҚРӘЕК- каржылық рычагқа эсер етуші күш ӨРӘЕК- ондірістік рычагқа эсер етуші күш (ЭФРнемесе ҚРТ)=( 1-КТС)*(ЭР-ПОЕС)*(ҚҚ/МҚ) мұндаі ы, ҚРТ - қаржылық рычаг тиімділігі; 122