Жумабекова Г.Ж. Қаржылық талдау

9 -тақырып. Капиталам қалыптастмру мен ориаластыруды талдау 9.1. Кәсіпорынның капиталам қалыптастыру көздерінің динамикасы мен қүрамын талдау 1 .Айналым қорлары - бүл кәсіпорынның ағьгмдық активтсрге салынған капитал бөлігі. Матсриалдық заттай белгісі бойынша айналым қүралдарыпың күрамына: еңбек запары (шикізат, материалдар, жапар май, отын, т.б.), кіәсіпорынның коймасындағы дайын онім, сату үшін тауарлар, акшалай қаржы мен есептесудегі қаржылар кіреді. Айналым қорларыныц сипаттас срекшелігі ретінде олардың айналымының жоіарғы жылдамдығы есептеледі. Айналым корларын талдау міндсттсрінс: Айналым корларыныц құрамы мен күрылымыныц өзгсруін талдау; Айналым қорларының құралу көздерін анықтау; Айналым қорларының тиімді пайдалану керсеткіштсрін анықтау Айналым қор.тарының айналымы келесі тізбектік сызба бойынша жүргізіледі: Сатып алу ендіріс өткізу Ақша _____ ►Тауар (ресурстар) _____ > Өнім, тауар _____ > Ақгпа яғни капитал айналымы 3 кезенді қамтиды: сатып алу; өндіріс; откізу, сату. Ақшалай қаржылар айналымы жасадатып уақыт мсрзімі өндірістік — коммерциялык цикл ұзақтығы деп аталады. Айналым капиталы бір бөлігі ондірісте (қорлар. аякталмаған ондіріс, болашақ кезең ніығындары) және екініпі белігі айналымда (дайын өнім, есептегі қаржылар, қысқа мерзімді каржылық бөлулер, кассадағы ақша т.б.) айналады. Кәсіпорынның қаржыларын орналастырудың каржылык қызметте жәнс оның тиімділігін жоғарылатуда үлкен маңызы бар. Негізгі жәнс айналым корларына салынған қаржылардан, ақшалай және материалдык формада болуына, олардыц қатынасы каншалықты оптималды екеніне, ондірісте және айналымда болуьтн кәсіпорыпның каржылық жағдайы байланысты. Егср кәсіпорынның шикізаты, материалдары болмауынан өндірістік қуаттары толық пйдаланылмаса, онда косіпорынньгң қаржылық нэтижелері темендейді. Сондай - ак, егер артық өндірістік қорлар болса да осындай жағдай туады. Нәтижесінде капитал түрып калады, олардың айналымдылығы баяулайды, қаржылық жағдайы нашарлайды. Жақсы каржылық нәтижелер барысында. рентабельділіктің жоғарғы деңгейі барысыпда да, crop ол өзінің қаржычык ресурстарын тиімсіз пайдаланса, яғни өндірістік корлардың номагивтен жоғары мөлшеріне белее немесе үлкен дебиторлық қарыз орын алса, онда кәсіпорында қаржылық қиындықтар туады[41 ,856]. 103