Тіршілік қауіпсіздік негіздері

Т І Р Ш І Л І К Қ А У І П С І З Д І К Н Е Г І З Д Е Р І ала белгілеген болатын. Мәселен, 1741 жылы Мексика жэне Перу елдерінде жүргізілген жаулап алу соғыстарында 27 мың ағылшын әскерінен 20 мыңы сары безгек ауруынан көз жұмган. Ал 1733 жылдан 1865 жылдары аралығында Еуропада 8 млн адам дүниеден өтсе, оның 6,5 млн соғыс алаңында емесе, инфекциялық аурудан қайтыс болғаны белгілі. 1918-19 жж. Еуропада тұмау індетіне 500 млн адам шалдыққан, оның 20 млн көз жүмған, яғни Бірінші дүниежүзілік соғыста көз жұмғандар санынан 2 есе артық. Бактериологиялъщ (биологияіың) цару - адамдар, жануарлар жэне өсімдіктерде инфекциялық ауру тудығыш микробтарды пайдалануға негізделген жаппай қырып-жою қүралы. Микроб жасушаларының өлшемі мен биологиялык ерекшеліктеріне байланысты оларды келесідей топтастыруға болады: • бактерияіар (бір жасушалы микроорганизмдер); • вирустар (жасушада өмір сүретін микроорганизмдер); • риккетсияіар (бактерия мен вирус аралығындагы микроорганизмдер); • саңырауқұлаңтар (бір немесе *көп жасушалы микроорганизмдер). Бактериологиялық ерекшеліктеріне карай кейбір микробтар тек адамдар арасында ауру тудырса (тырысқақ, іш сүзегі, қорасан), енді бірі - жануарлар (ірі қара обасы, шошка тырысқагы) мен өсімдіктерде (карабидай сабагының көктеуі) жэне жануарлар мен адамдарда ортақ (бруцеллез, күйдіргі) ауру қоздырады. Микроб токсиндерінің, яғни кейбір бактериялар өмір тіршілігі өнімдерінің улы эсері нәтижесінде адамдар уланудың аса ауыр деңгейіне шалдығады. Бактериялық өнімдер мен токсиндерден басқа биологиялык қару есебінде үлкен мөлшерде материалды шыгын келтіретін, егістік алқаптарды улайтын жэндіктер де (Колорадо қоңызы, шегіртке, гессен шіркейі) қолданылады. Бактериологиялық кару нэтижесінің тиімділігі оны қолдану тәсіліне тікелей тэуелді. Негізінен келесі эдістер белгілі: • аэрозолъдъщ- атмосфералық ауа жер кабатының биологиялык рецептураны бүркуіш құралдар немесе жарылыс көмегімен шашуы; ~ 148-