жоғары тозу шыдамдылығын шарттастырады. Ал, созылу кезіндегі беріктік шегі бойынша резеңкеден басып озады. Үлтанның тозуы оның қирауында сипатталады, сондықтан да тозу шыдамдылықты анықгайтын негізгі айғақ болып, үлтан материалынын беріктігі табылады. Айғақты қысымның тірекпен жалғасу аймағында материалдың серпінділік модулі эсер етеді. Аяқ киім өндірісіндегі іс-тәжірибеде ұлтандық резеңкенің қатгылығынан көп жағдайда серпінділік модулімен емес, Шора құрылғысында анықталатын каттылықпен сипатталады. Резеңкенің бетгік кабаты ескіру нэтижесінде болатын өзгерістерге шыдамайды, сондықтан да, резеңке ұлтандардың бірдей қаттылығы кезінде, қайсысының беріктік шегі жоғары, сонысы тозуға шыдамдырақ болып келеді. Мысалға, бірдей қаттылықта қара уақ тесікті емес резеңкелер түрлі-түсті резеңкелерге қарағанда созу кезіндегі беріктік шегімен қоса, жоғары тозу шыдамдылығымен ажыратылады. Уақ тесікті резеңкелердің беріктігі мен қаттылығы жоғары бө- лімдерде айтып кеткендей тығыздыктың томендеуімен кішірейеді. Тығыздығы 0,40-тан азырақ беріктіктегі резеңкелерде беріктік соншалықты төмен, қаншалықты резеңкенің тозу шыдамдылығын қолдау үшін біруақьпта қаттылығы мен ауданының ұлғаюының төмендеуі талап ету деңгейінде жеткіліксіз. Ұзак қызмет ету мерзімі бұл жағдайда, олардыц қалыңдығы жоғарылауы есебінен амортизациялық қасиеттерінің жоғарылауымен қол жеткізіледі. Көлденең тірек күштері жүрген жэне жүгірген кезде динамикалық сипатқа ие. Резеңке ұлтанның тозғыштық өнімділігі қандай да бір уақытта ұлтаннын өзінен және амортизация қозғалысынан тәуелді болуы керек. Уақ тесікті резеңкенің амортизациялык қасиеттері, былғары сияқты, серпінділік модулі мен калыңдыктың үлғаюынан тэуелді. Қалыңдық қаншалықты темен болса, соншалықты материалдың амортизациялық қасиетгерінің көрсеткіші жоғары болады. Бұл қасиеттер уақ тесікті резеңкеде қалындығы 12 мм болған кезде біртіндеп пайда бола бастайды, ал оның былғарымен сэйкестелуі кезінде - өте темен. Тозғыштық өнімділігі тек жалпы және белек жүктер амортизациясынан тәуелді болып қана қоймай, олардың тірекпен жалғасқан аймағында бытыраңқылануынан да тәуелді. 92
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==