резеңке ұлтан тіреуішпен жалғасканда үлкен серпінділікті анықтайды. Резеңке ұлтандардың қызмет ету мерзімі өзінің төменгі беріктік шегіне қарамастан, созылу кезіндегі былғары ұлтандардың беріктік шегіне қарағанда жоғары болып келеді. Былғары ұлтанның тіреуішпен жасаған айғақты жалғасуы, жоғарыда көрсетілгендей нактылыдан 9,5-7,6% құрайды. Осыған байланысты бөлінген айғақты қысымдар жүру кезінде 200-300кгс/см~ үлғаюы қатарына қол жеткізеді. Резеңке үлтан былғары ұлтанға қарағанда анағүрлым жұмсақтау. Үлтандық былғарының созылу кезіндегі серпінділік модулі 700-1700, ал үлтандык резеңкеде 20-90 кгс/см2 шегінде болады, сондықтан да олардын айғақты жанасу ауданы және бөлінген қысымдары нақтылы көрсеткіштерге жақын болуы керек. Резеңке үлтандағы тіреуішпен жанасу аймағындағы қысым, былғары үлтанға қарағанда 20-30 есе төмен. Үлтанның тіреуішпен жанасу ауданына резеңкенің серпінділік модулінің әсерін келесі ой-пікірлердің негізінде қүруға болады. Беттік кабаттың кедір-бүдырлығы біз айтып кеткендей, тірек беттік қабаттың қисығын сипаттайды, оның бастапқы бөлігі мына теңдеу арқылы сипатталады: Т] = Ьга айғақты жанасу ауданын анықтау үшін келесі теңдеуді аламыз: 2 <7 Г0,75в1/2а7ГГ1/2ср(1 - ^2)12ij+1 /Р\2оҮТ I 2^2а R2ah^2m \Ё/ мүндағы в және <7 - тірек беттік қабатының қисығынын тұрақтылығы. Формуладан, қаіынасты жанасу ауданынын беттік қабат кедір- бүдырынан, серпінділік модулінен тәуелді екенін көреміз. Осылайша резеңке қасиеттерінен, ұлтанның тіреуішпен жасайтын жалғасу ауданына оның серпімділік модулі эсер етеді. Ол неғұрлым жоғары болса, айғақты жалғасу ауданы соғүрлы.м төмен. Тірекпен резеңке ұлтанның жалғасуы, оның былғарымен салыстырғандағы 91
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==