қалыңдығы өседі, оның көп бөлігі былғарыда 20%-ға жуық ылғал болған кезде бақьиіанады (19-сурет). Былғарының қалыңдығының өзгеруі және былғарының механикалық эсерлерге тұрақтылығының төмендеуі бірдей себептерге байланысты. Осылайша, былғарының механикалық қасиеттерге, дәлірек айтсақ, созылу кезіндегі беріктік шегіне негізгі эсер етуші гидратация болып табылады. Былғарыны пісіру температурасы былғарыдағы байланыс беріктіктерінің критериі болып табылады. Сондай-ак, былғарыдағы гидратациялық ылғалдың құрамына тәуелді. Ылғалдың әсерінен былғарының механикалық әсерлерге гұрактылығының төмендеуі, оның ылғал кезінде үйкеліске тексе- руімен дәлелденеді. 13-кестеде құрамында түрлі ылғалы бар былға- рыларды БӨОҒЗИ-ң қүрылғысында үйкеліске тексеру нәтижесі келтірілген. 13-кесте Әртүрлі ылғалдылықтағы ұлтандық былғарының үйкеліске тұрақтылығы Хромтанидті былғары Хромды былғары Сыздықты Винтті Былға- рыдағы ылғал құрамы, % Үйкеліске тұрақты- лық об/мм Былғары- дағы ылғал кұрамы, % Үйкеліске түрақтылы қ об/мм Былға- рыдағы ылғал құрамы, % Үйкеліске түрақтыл ық об/мм 8,75 3400 8,6 3660 9,6 2700 19,40 2460 19,4 3220 22,2 2500 30,00 2360 31,0 2500 39,0 2240 78,50 2670 65,2 3130 66,0 2450 Үйкеліске түрақгылық об/мм бойынша сипатталған, ал ылғалдылык % бойынша. Хромтанидті былғарының ылғалдануы кезінде үйкеліске тұрақтылықтың төмендеуі хро.мды былғарыға қарағанда мәндірек болып келеді. 32
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==