6. Хромды және юфтілі аяқ киімдердін жоғарғы бөлігінін тозуын анықтайтын негізгі айғақтар Тексерістермен келісе отырып, хромды және юфтілі аяқ киімнің тозуының сипаты мен үдемелілігі пайдалану кезінде бірдей емес. Хромды былғарының қасиеттерінің аздап өзгеруі, сондай-ақ үстіңгі бөліктің негізгі ақауларының сипаты кию кезінде, әдегті шарттарда хромды аяқ киімдердін үстіңгі бөлігі негізінен механикалық әрекеттердің эсерінен тозады деп ұғындырады. Химиялық әрекеттер дәлірек айтканда (сілтінің) тердің және топырақтың әсерінен пайда болатын сілтінің ықпалы, сірә, айтарлықтай аз. Бұл юфтілі аяк киімдермен салыстырғанда аз ғана ұдемелі шарттармен түсіндіріледі. Бүдан басқа хромды аяқ киімдердің көп бөлігі, табаннан бөлініп шығатын тердің тікелей әсеріне үшыраспайтын, астармен және аралык бөліктер қатарымен дайындалады. Әртүрлі әдіспен өңделген юфтінін физико- механикалық қасиеттері жәие микроқұрылысы мен құрамының өзгеру сипаты оның тозу процесін келесі түрде ұсынуға жол ашады. Етікті пайдалану кезіндегі юфтінің қирау кезіндеп оның дүркін созылуы және иілуі кезіндегі кажу жұмысы бойынша пайда болады. Көрсетілген әрекетгерге юфтінің түрақтылығына ылғал, шаң, балшық, сондай-ақ, қайталанушы механикалық әрекеттер үлкен эсер етеді. Осыдан барып уак тесіктіліктің едәуір үлғаюына әкеліп соғатын су жуғыш заттар және майлар юфтіден жойылады, осының арқасында юфті ауа, ылғал, сілті әрекеттеріне қолайлы болып қалыптасады. Кезекті кию кезеңі жылудың, ылғалдың сілтінің әсерімен илеу процесінің дамуымен сипатталады. Осылайша юфтінің тозуын сипаттаушы негізгі айғақтар қатарына қайталанушы механикалык әрекеттер кезінде қажуды және сітінің әсерін қосамыз. Осы айғақтардың әрекетгерінің күшеюіне юфтіден бастапқы кию кезеңінде май және сужуғыш зазтарды жою ат салысады. Әртүрлі әдіспен иленген юфтілердің тозу сипаты корсетілген айғақтардың арақатынасынан анықталады. Егер де юфтінің тозуын шарттастыратын негізгі айғақ кажу болып табылса, онда хромды аяқ киімдердің үстіңгі тозуы болып, кию кезіндегі қайталанушы әрекеттердің нәтижесі табылады. 175
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==