Аяқ киім үстіне арналған эртүрлі былғарыларда Са(ОН)2-мен өңдеу кезінде, оның қасиеттері бір бағытта өзгереді, бірак үдемелі кезеңі әртүрлі болады. Дәлірек айтсақ. Аяқ киім үстіне арналған хромды былғарының, саранталған берілгендермен келісе отырып, хромтанидті юфтіге қарағанда, жоғары температурадағы Са(ОН)2 ерітіндісіне тұрақтылығы темен. Бір тәулік бойы өңделгеннен соң хромды былғарының үлгілері беріктігін толығымен жоғалтгы, ал хромтанидті юфті, тіпті 5 тәулік өвдеуден кейін де 30-50% бастапқы беріктігін сақтады. Қазіргі кезде, көрсетілген қүбылыстарды толығымен түсіндіру үшін жеткілікті мәлімет жоқ. Алайда, хромтанидті былғарыныц жоғары температурадағы Са(ОН)2 әсеріне тұрақгылығы аяқ киім үстіне арналған хромды былғарымен салыстырғанда, есімдік малмаларының қорғаушы әрекеттерімен және майландырғыш заттардын құрамымен түсіндіріледі. Мұның дәлелі ретінде аяқ киім ұсгіне арналған хромды былғарының көрсетілген әсерлерге тұрақгылығын айта аламыз. Са(ОН)2 ерітіндісімен өңдегеннен соң, дәл осындай былғары 50%-ға дейінгі бастапқы беріктігін сақтайды. Сараптаушы берілгендер бойынша, Са(ОН)2 ерітіндісімен өң- делген хромтанидті юфтінің гигротермиялық түрақтылығы 60%, ал формальдегидпен өнделген хромтанидті юфтінің гиі-ротермиялық түрақтылығы 87% құрап түр. Жылудың әсері. Қазіргі пікірлермен сәйкес, былғарыныц жылу әсерлеріне түрақтылығы, илеу кезіндегі молекулярлы бекітулермен және сараптау жүмыстарының нэтижесі бойынша байланысқан. Сондай-ақ, қүрғақ былғарының беріктігі жылыту кезінде төмен- дейді, бүл, былғарының беріктігінің шүғыл томендеуімен және бетгік қабаттың созылу кезіндегі беріктік шегінің төмевдеуімен, сондай-ақ, толық жэне қалдықгы ұзарудың төмендеуімен сипатта- лады. Былғарының ылғалдылығы 7-8%-ға төмендегенде оның термотүрақтылығы жоғарылайды. Былғарының жылу тұрақты- лығының негізгі өзгеруі, оның кұрамындағы гидротация ылғалының түгел болуымен байланысты. Тәжірибелі түрде жылу былғарыға, оның қүрамында 25-30%-ға дейін ылғал болған кезде эсер етеді. Сондықтан да, былғарының жылуға түрақтылығы көп жағдайда ылғалды күйінде туындайды. Былғарыда жүріп отыратын процесстер әркез бірдей емес. 148
RkJQdWJsaXNoZXIy MTExODQxMg==